VĂN VIỆT
Sau tròn một năm khánh thành và đưa vào
hoạt động, Chợ Nông sản Trại Mát, Đà Lạt vẫn chỉ luân chuyển mua bán từ 30% đến
40% lượng rau sản xuất hàng ngày của thành phố Đà Lạt. Giao thương còn giới hạn
nên hàng chục quày hàng xây dựng ở khu chợ này luôn có thời gian đóng cửa nhiều
hơn thời gian mở cửa kinh doanh.
Một
ngày tháng 5/2010, chúng tôi vào chợ nông sản Trại Mát trong cảnh thưa thớt
người mua và người bán. Chợ rộng thênh thang đến 18 ngàn mét vuông mà chỉ có
vài ba chiếc xe tải nhỏ chở đôi tấn rau đến quày. Một vài quày khác mở cửa
nhưng chỉ thấy chủ quày này nói chuyện với chủ quày kế bên để giết thời gian
chờ khách hàng đến giao dịch. Cũng có chừng hai quày giành gần hết diện tích để
bán phân bón, bán cà phê giải khát nhưng lúc này vẫn rất vắng khách. Đáng chú ý
là trong khu chợ có 30 quày hàng của doanh nghiệp Khanh Cát hầu hết đều đang
khóa kín cửa. Tìm hiểu ban đầu được biết, Doanh nghiệp Khanh Cát đã đầu tư một
khoản tiền khá lớn để xây dựng 30 quày rau kinh doanh ở đây nhưng một năm qua
chỉ đạt mức doanh thu tương đối trong hai tháng trước và sau tết, ngày mua vào
- bán ra đắt hàng nhất được trên dưới 10 tấn rau. Nhưng suốt 10 tháng còn lại
thì chỉ cố gắng trên dưới 50% số quày mở cửa mua bán được đâu hay đó, kiếm lời
không đáng kể so với số vốn lớn đã bỏ ra. Doanh nghiệp Khanh Cát tìm người tại
chỗ cho thuê lại số quày luôn phải để không nhưng gặp ai cũng lắc đầu; bởi hầu
hết những chủ quày khác ở đây cũng đang trong tình trạng mua bán ế ẩm.
Theo
ông Đặng Mậu Nhi, Đội trưởng Quản lý Chợ Nông sản Đà Lạt: Khu chợ này được xây
mới và khánh thành vào tháng 4/2009 với 113 quày, mỗi quày rộng 16 mét vuông.
Bằng hình thức nhà nước giao đất quy hoạch chợ; tiểu thương đầu tư vốn xây dựng
quày sạp và được cấp quyền sử dụng kinh doanh rau quả trong vòng 25 năm. Hầu
hết số quày xây dựng ở đây được ưu tiên cho số hộ kinh doanh rau ở khu chợ cũ
trên đường Tô Hiến Thành; trung bình mỗi hộ đầu tư kinh doanh một quày; nhưng
cũng có không ít hộ đầu tư kinh doanh từ 2 quày trở lên. Chợ Nông sản Trại Mát
là chợ rau thứ 5 kể từ sau ngày giải phóng và là chợ rau ổn định lâu dài của
thành phố Đà Lạt. Đầu tiên là khu chợ rau tự phát ở khu bồn binh gần nhà hàng
Thanh Thủy. Tiếp sau đó, chính quyền thành phố lần lượt chuyển đổi địa điểm về
từ đường Phạm Ngũ Lão đến đường Đặng Thái Thân rồi đường Tô Hiến Thành. Mục
đích của việc xây dựng chợ rau mới ở
Trại Mát là nhằm tập trung chuyên biệt một khu giao thương về rau; không ngừng
góp phần kích cầu sản xuất và tiêu thụ rau, đưa các đầu mối thu mua rau về gần
hơn với người nông dân, đồng thời đảm bảo được các yếu tố về vệ sinh môi trường
và cảnh quan cho thành phố du lịch. Về quản lý nhà nước, Đội Quản lý Chợ Nông
sản Trại Mát trực thuộc Ban Quản lý Chợ Đà Lạt, gồm 6 người có trách nhiệm hàng
ngày vận động tiểu thương bán theo đúng giá niêm yết, buôn bán đảm bảo trật tự,
đúng vị trí quày sạp quy định; thường xuyên tuần tra bảo vệ trật tự an toàn xã
hội trong khu vực. Bên cạnh khoản thu lệ phí chợ, Đội còn đứng ra nhận thu ủy
quyền các khoản thu tiền điện, tiền nước và tiền rác thải của bà con tiểu
thương đóng theo mức giá đã thỏa thuận trong hợp đồng…
Nhìn
lại sau một năm hoạt động, Đội Quản lý Chợ Nông sản Trại Mát đã thực hiện đầy
đủ chức năng được giao, giữ gìn cảnh quan khu chợ văn minh, sạch đẹp và an toàn. Tuy nhiên về mặt hiệu quả
kinh doanh vẫn chưa phát huy được lợi
thế so sánh của khu chợ này. Đa phần tiểu thương ở đây cho rằng vì nhiều khu
vực trong thành phố Đà Lạt vẫn còn tồn tại hiện tượng nhóm họp chợ rau tùy tiện
như ở dọc đường vào chợ trung tâm phường 11, dọc đường Nguyên Tử Lực, khu vực
cầu thang bồn binh trước chợ Đà Lạt…đã “chặn trước” một lượng khách hàng không
nhỏ hàng ngày, tạo ra một sự cạnh tranh có lợi về người buôn bán rau trái phép
ở chợ hàng rong và bất lợi về người buôn bán rau có phép trong chợ nông sản tập
trung. Đó là chưa muốn nhắc lại việc buôn bán rau trái phép lấn chiếm lòng lề
đường đã xâm phạm môi trường cảnh quan của thành phố du lịch Đà Lạt như thế
nào.
Chúng tôi kiến nghị các cơ quan chức năng của thành phố Đà Lạt nên giải
tỏa dứt điểm những khu vực họp chợ rau tự phát như đã nêu nhằm sớm lập lại môi
trường kinh doanh đi vào thực chất lành mạnh và bình đẳng hơn, bảo vệ lợi ích
chính đáng của những doanh gia, thương lái đang hàng ngày tập trung buôn bán
đúng nơi quy định ở Chợ Nông sản Trại Mát, góp phần mở rộng thị trường tiêu thụ
rau xanh của nông dân Đà Lạt./.
THÁNG 5/2010
