VĂN VIỆT
Sau hơn 5 năm chuyển đổi những diện tích
lúa rẫy thành lúa nước, đồng bào người Châu Mạ, Stiêng ở xã Đồng Nai Thượng (
Cát Tiên, Lâm Đồng) đã quen dần với kỹ thuật gieo sạ, tưới nước, bón phân, tu
sửa bờ vùng, bờ thửa, gặt đập, cất lúa vào bao tích trữ trong nhà. Những khu
vực trồng lúa nước đã giải quyết được lương thực tại chỗ cho từng hộ gia đình
.
Cuối
tháng giêng Canh Dần, đến nhà hộ già làng Điểu K’Độ ở thôn Bù Sa, Đồng Nai
Thượng ( Cát Tiên, Lâm Đồng) vẫn đang chất đầy những bao lúa còn dậy mùi rơm rạ
của vụ đông- xuân. Hộ già làng Điểu K’Độ bau đầu canh tác từ vài ba sào, đến
nay đã phát triển hơn 8 sào. Nguyên thủy đây là những thửa đất được già làng
K’Độ rải hạt trồng lúa rẫy bên cạnh với cây cà phê, quanh năm đều lệ thuộc vào
nước trời. Vì đất nằm dưới chân đồi, không có đường mương cấp thoát nước nên
mùa hạn thì đất nứt nẻ khô cháy; mùa mưa thì ngập úng, lúa cho hạt và cây cho
trái rất thưa thớt trên cành. “Có năm, gia đình tôi lượm mót hết vườn trên đến
vườn dưới với diện tích cà phê đến năm, sáu
sào đất mà mang về nhà mới đong được từ 2 đến 3 bao ( mỗi bao khoảng 50 kg cà
phê nhân ), bán mua gạo chỉ đủ ăn được đôi tháng cho gia đình với bốn, năm
người…”- Già làng Điểu K’Độ nói. Mấy năm
nay, trên 8 sào đất lúa nước có năm làm được 2 vụ, có năm làm được 3 vụ, gia
đình K’Độ thu mỗi mùa vụ từ 60 đến 70 bao lúa phơi khô. Nhờ lúa nước, cảnh chạy
vạy mua gạo từng tháng của gia đình K’Độ đã chấm dứt từ lâu. Ka Thiều, con gái
của già làng K’Độ cho biết thêm: Các thửa ruộng 8 sào lúa sản xuất nước của gia
đình đã giành riêng một phần đất tự đào ao, đắp thành đường mương chứa nước đủ
tưới cho mùa khô hạn. Nhà còn có 01 chiếc máy cày, 01 máy chiếc máy đạp suốt
lúa, những chiếc dao liềm cắt lúa cất trên gác bếp… đến nay đã sử dụng quen tay
đối với mọi người lao động trong gia đình, bớt đi rất nhiều những khó khăn.
“Làm lúa nước là những người trong gia đình mình phải chia nhau đi lội xuống
ruộng sáng- chiều mỗi ngày để làm cỏ, tưới nước, bón phân, phun thuốc trừ
sâu…theo lời chỉ bảo của cán bộ khuyến nông thì mới thu được lúa nhiều. Khi cắt
lúa đưa về nhà phải chở bằng xe máy đừng có nhanh, chứ không là xe chạy lên rồi
xuống đường dốc, hạt lúa sẽ rụng rớt xuống đường tiếc lắm… ” – Ka Thiều
nói.
Ông
Điểu K’Giá, Chủ tịch UBND xã Đồng Nai Thượng ( Cát Tiên, Lâm Đông) cho biết
thêm: Hộ già làng Điểu K’Độ là một trong 6 hộ đầu tiên có diện tích đất được
chọn trồng thí điểm lúa nước ở xã Đồng Nai Thượng, được nhà nước hỗ trợ từ
nguồn lúa giống, phân bón, thuốc trừ sâu và trực tiếp hướng dẫn từng phương
pháp, cách thức chăm sóc đồng ruộng. Bên cạnh đó, hộ Điểu K’Độ còn được cấp
phát 01 chiếc máy cày trị giá hơn 10 triệu đồng. Đến năm 2008- sau gần 4 năm
sản xuất lúa nước, hộ Điểu K’Độ đã xóa khỏi danh sách hộ nghèo trong xã, và đến
nay đang có cuộc sống không chỉ no đủ mà còn có dư hoa lợi quanh năm. Tương tự trong 5 hộ sản xuất lúa nước còn lại
cũng vậy. Với chiếc máy cày của già làng Điểu K’Độ vẫn được giao cho 5 hộ sử
dụng theo hình thức đổi công lao động.
Đồng thời mỗi hộ còn được nhà nước hỗ
trợ 01 con trâu để cày bừa cùng lúc cho đất vào kịp mùa vụ gieo trồng. Tính
chung với 6 hộ đang sản xuất lúa nước đều được nhà nước cấp sử dụng chung 3
chiếc máy đạp suốt lúa khi thu hoạch. Tất cả họ đều trao đổi kinh nghiệm hàng
ngày với nhau, cùng nhau tích cực mở rộng diện tích đất trồng lúa nước đến nay
lên đến 6,5 ha, mỗi năm trồng từ 2- 3 vụ, đạt năng suất bình quân gần 35-37
tạ/ha.
Theo kế hoạch đến cuối năm 2010, UBND xã
Đồng Nai Thượng ( cát Ti6en, Lâm Đồng)
sẽ tiếp tục tổ chức cho bà con phát triển diện tích sản xuất lúa nước
lên đến hơn 10ha, thuộc các địa bàn trong xã như Bù Sa, Bù Gia Rá, Đạ Cọ. Để
nâng cao năng suất đồng lúa từ 2 vụ đến 3 vụ mỗi năm, khu vực bên trên cánh
đồng đang được xây dựng và sẽ hoàn thành trong năm 2010 một hồ nước thủy lợi có
năng lực tưới tiêu quanh năm trên 10 ha lúa nước này. /.
THÁNG 3/2009
