VĂN
VIỆT
Huyện
Đơn Dương chiếm 30% là đồng bào thiểu số bản địa Tây Nguyên, những phong tục,
tập quán luôn chi phối trong các quan hệ của cộng đồng. Công tác thi hành án
dân sự khi triển khai về đây phải linh động, vừa đúng pháp luật, vừa tôn trọng
những luật tục tích cực của buôn làng.
Trường hợp thi
hành án tiền cấp dưỡng nuôi con đối với người đồng bào dân tộc thiểu số thường
gặp phải những vướng mắc từ luật tục. Điển hình là một vụ án ly hôn ở một xã
vùng xa Đơn Dương đã có hiệu lực pháp luật. Theo đó, bản án giao đứa con còn
nhỏ cho người vợ trực tiếp nuôi dưỡng; đồng thời buộc người chồng phải có nghĩa
vụ cấp dưỡng nuôi con. Cơ quan thi hành án huyện Đơn Dương xuống làm việc, yêu
cầu người chồng phải tự nguyện thi hành án; nếu không sẽ bị cưỡng chế. Bất ngờ
người chồng nói : “Do người vợ đang nợ tôi 03 con trâu. Khi nào người vợ trả đủ
trâu thì tôi mới trả tiền nuôi con cho vợ” (?!) Té ra, người vợ đã bị buôn làng
bắt nộp phạt 03 con trâu về tội…ngoại tình (?!)
Vượt qua tình
huống “khó xử” nêu trên, chấp hành viên thi hành án đã tổ chức nhiều buổi tiếp
xúc với già làng, trưởng bản, các đoàn thể chính trị trong thôn buôn để giải
thích, thuyết phục đi đến đồng thuận là trước tiên phải thi hành đầy đủ bản án
của nhà nước. Còn luật tục buộc bên vợ bồi thường 03 con trâu sẽ tiếp tục họp
dân làng để xác định lại một lần nữa người vợ có “phạm tội” ngoại tình hay
không ? Không thể chỉ nghe một lời người làng suy đoán là kết luận ngay được.
Trường hợp khác
là hai vợ chồng thuận tình ly hôn ở xã Ka Đô của huyện Đơn Dương đã được tòa án
ra quyềt định công nhận. Một đứa con duy nhất giao cho vợ chăm sóc. Hàng tháng
người chồng có nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con là 200 ngàn đồng. Theo chế độ mẫu
hệ, người chồng lấy vợ thì về nhà vợ ở. Quá trình chung sống thì tài sản làm ra
đều do phía vợ quản lý. Sau khi ly hôn người chồng phải về lại nhà cha mẹ ruột
ở, không được mang theo bất cứ tài sản nào. Thi hành án đến yêu cầu thi hành
khoản tiền cấp dưỡng thì người chồng thắc mắc bởi luật tục của buôn làng thì
người vợ giữ lại tất cả tài sản của vợ chồng nên vợ phải có trách nhiệm nuôi con.
.JPG)
Qua thời gian phối hợp với già làng, trưởng bản vá các đoàn thể tại buôn, cơ
quan thi hành án đã giúp bà con hiểu pháp luật là phải thực hiện nghiêm túc;
bình đẳng đến với tất cả mọi người. Riêng vấn đề tài sản chung của vợ chồng
trong quá trình chung sống; nếu bên nào cảm thấy thiệt thòi sẽ tiếp tục hòa
giải có sự chứng kiến của chính quyền địa phương. Nghe lý lẽ êm xuôi; người
chồng chấp thuận liền cấp dưỡng nuôi con một lần cho đến khi đủ 18 tuổi là 02
con trâu. Người vợ vui vẻ đồng ý. Thi hành án thành công khá trọn vẹn.
Đây là 2 vụ việc
điển hình thi hành án khá hữu hiệu về lĩnh vực hôn nhân và gia đình của đồng
bào dân tộc thiểu số trong thời gian gần đây. Đó là nhờ bám sát địa bàn, thông
hiểu luật tục, nắm bắt sâu sắc những quan niệm lâu đời còn lưu giữ…trong đồng
bào để áp dụng luật một cách sát hợp nhất. /.
