VĂN VIỆT
Vài năm trở lại đây, phong trào nuôi thú
rừng đang nhân đàn khá nhanh trên phần lớn những địa bàn nông nghiệp thuộc
huyện Lâm Hà. Chỉ mới là thị trường tiêu thụ ra đến các huyện, thành lân cận
trng tỉnh Lâm Đồng, thú rừng nuôi ở Lâm Hà hiện không có đủ số lượng hàng tháng
để xuất chuồng đem bán.
NHÍM BÁN ÍT, MUA
NHIỀU
Lê
Văn Tân, người đàn ông năm nay 38 tuổi, là chủ nhân của trại nhím Tân Hòa thuộc
xã Tân Hà, huyện Lâm Hà, không phải là người nuôi nhím đầu tiên, nhưng với sự
đầu tư mở rộng sau một năm đã trở thành trại nuôi dẫn đầu về quy mô, số lượng
đàn nhím ở huyện này. Tân nói : “Cứ mỗi tháng qua đi là trại nhím trong chuồng
nhà đẻ ra đến sáu cặp nhím con. Nếu trừ hết chi phí đầu tư khoảng một cặp. Còn
năm cặp sẽ hạch toán đạt lãi với tổng cộng hơn 70 triệu đồng….” Đưa tôi ra giữa
gian trại nhím, Tân giới thiệu đây là dãy chuồng giành riêng cho đàn nhím cái
sau khi sinh nở, kia là dãy chuồng nuôi riêng nhím con đang cai sữa mẹ, và
chính giữa là dãy chuồng nhốt một hoặc hai con cái với một con đực trong kỳ
giao phối. Từng dãy chuồng được cách biệt bởi hàng tường gạch hoặc hàng tường
rào sắt, được chăm nuôi theonhững chế độ ăn uống khác nhau. Tính đến tháng
01/2011, tổng đàn nhím của Tân là 150 con ( có 80 con cái sinh sản), đều được
che mát dưới chung một mái chuồng nhà rộng khoảng 200 mét vuông.
Theo
lời Tân, năm 1996 từ miền quê phía Bắc, Tân vào Tân Hà, Lâm Hà làm thuê cho các
chủ vườn cà phê. Dần dần thấy đất Lâm Hà phù hợp với việc định cư lâu dài của
mình, Tân dành dụm và huy động được một số vốn lập vườn cà phê rồi mua bán cà
phê nhân; và rồi làm thương lái thu mua gà vườn lên Đà Lạt bán. Trong môi
trường làm ăn, Tân biết được ở Đức Trọng, Bảo Lộc, Di Linh đang phát triển chăn
nuôi nhím nên đến nơi tìm hiểu. Đến đầu năm 2009, Tân quyết định mua một cặp
nhím gần đến kỳ sinh đẻ về nuôi trong nhà, giá gần 35 triệu đồng. 10 ngày sau,
con nhím cái đẻ ra 2 con nhím con tròn trĩnh. Tân thích quá nên liên tục tìm
mua đến 40 cặp nhím sinh sản sau đó. Nuôi và tự tìm ra cách nuôi phù hợp với
điều kiện riêng của mình, Tân nói rằng chưa gặp một bệnh tật gì đối với nhím trong
hai năm qua. Chỉ đôi lúc bất cẩn nhốt chung nhím con với nhím trưởng thành bị
giẫm đạp chết vài ba con.
Mục
đích của Tân là tiếp tục nhân đàn nhím lên hàng trăm con nữa mới chính thức
xuất chuồng bán ra kinh doanh. Nhưng nhu cầu nhím giống đối với bà con ở địa
phương quá nhiều, Tân phải bán ra trong năm 2009 với 8 cặp nhím giống, giá bình
quân mỗi cặp là 14 triệu đồng.
HEO RỪNG ĐẶT MUA
KHÔNG DỄ
Sau
nhím, con vật nuôi đang nhân đàn khá nhiều ở huyện Lâm Hà là heo rừng. Trại heo
rừng Bảy Hồng ở thôn Đạ Ty, xã Đạ Đờn là một trong các trại nuôi hiệu quả cao ở
Lâm Hà. Chủ trại, ông Nguyễn Văn Bảy cho biết ở thời điểm cận tết Tân Mão năm
nay, giá heo rừng cân hơi được bên mua đặt giá mỗi ký từ 80 ngàn đồng trở lên
mà không đủ heo để bán. Mức giá heo rừng nuôi trong năm 2009 đều đạt ở ngưỡng
gấp đôi giá heo thịt thông thường.
Ông
Bảy kể cách đây ba năm, ông xuống Bình Dương mua về đôi cặp heo rừng sinh sản
để nuôi thử. Không ngờ rất đơn giản vì có nhiều thức ăn rau, củ, quả xanh tại
vườn, cần bổ sung hàng ngày khoảng một phần ba thức ăn tinh bột gạo, cám thì
heo tăng trọng thấy rõ. Bước vào nuôi quy củ, ông Bảy xây chuồng rộng hơn 200
mét vuông để nuôi nhốt và giành 3 sào đất trong vườn để nuôi thả. Nuôi nhốt là
lúc heo cần bồi bổ để chuẩn bị sinh nở hoặc heo con vừa tách ra khỏi sữa mẹ.
Còn nói về nuôi thả rông nhưng thực tế cả khoảnh vườn 3 sào đất được rào kín
thép gai bốn bên. Trong vườn, ông Bảy trồng các loại rau, đậu..để cho heo rùng
ăn tự nhiên hàng ngày. Cũng như đàn nhím vừa kể trên, qua mấy năm chăm nuôi đàn
heo rừng của ông Bảy đã không phát hiện bệnh tật gì. Ông Bảy cho biết thêm :
Một cặp heo rừng giống giá hiện tại từ 1,5 triệu đồng đến 2 triệu đồng. Ông Bảy
đã nuôi ở vườn nhà đến một năm sau là heo đẻ. Quân bình một năm đẻ hai lứa, mỗi
lứa heo đẻ từ 6 con đến 10 con. Cứ vậy, ông Bảy đã nhân đàn và hiện đang duy
trì số heo rừng nái, heo rừng trong chuồng nhà đang vỗ béo lấy thịt trên dưới
80 con. “Năm qua, trại heo rừng của tôi xuất bán khoảng 200 con heo thịt, mỗi
con cân nặng trung bình 15 kg. Nhưng chỉ đủ bán một phần trong số lượng người
mua trong huyện, trong tỉnh đến đặt mua… ”- ông Bảy nói.
Theo
thống kê của Hạt Kiểm lâm Lầm Hà, trên địa bán huyện Lâm Hà đang có gần 30 hộ
gia đình chăn nuôi thú rừng, nhiều nhất là loài nhím và loài heo rừng; còn lại
khoảng trên dưới trăm con các loài như hươu sao, chồn, trĩ đỏ…Hầu hết những hộ
chăn nuôi được được Hạt kiểm tra, lập thủ tục đề nghị và được Chi cục Kiểm lâm
Lâm Đồng cấp giấy phép. Hàng ngày, hàng tháng, hàng quý, Hạt đều giải quyết nhanh
gọn thủ tục xác nhận việc mua bán thú rừng nuôi cho người nuôi. “Người nuôi cơ
bản chấp hành đầy đủ pháp luật về chăn nuôi thú rừng. Thị trường con giống và
con thịt thú rừng nuôi đang rất lớn so với lượng vật nuôi hiện có. Bởi vậy Hạt
Kiểm lâm Lâm Hà luôn tạo mọi thuận lợi về giải quyết thủ tục cấp phép, giúp cho
người nuôi thú rừng có điều kiện tăng
thêm thu nhập từ kinh tế vườn…”- ông Đỗ Văn Thủy, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Lâm
Hà nói./.
Tháng 01/2011