VĂN VIỆT
Buôn làng M’Răng
( Lạc Lâm, Lâm Đồng) hôm nay thay đổi nhiều. Đường sá thênh thang rộng mở. Nhà
cửa khang trang. Cánh đồng rau xanh mát quanh năm. Cả buôn làng là một trang trại
rau thương phẩm ngút ngàn của người đồng bào dân tộc K’Ho.
Nuôi con vào cao học
Giáp tết ở “đại gia đình”
già làng K’Wét thật bận rộn. Tất cả 11 con người gồm vợ chồng ông, con dâu và
con cháu…gần như không ngơi tay chăm sóc các thửa rau hành tây, xà lách, bắp
sú, tàn ô…trên 03 ha đất cho kịp những chuyến hàng bán tết. K’Wét vui mừng rằng
cả năm 2006 giá rau thương phẩm tương đối ổn định, gia đình ông được thêm một năm
không chỉ no đủ mà dư dả hơn lên. Chăm chỉ mười hai tháng trong năm, chưa ngày
nào gia đình K’Wét để đất ngừng nghỉ. Ước tính quay vòng 4 lứa rau mỗi năm, gia
đình K’Wét đạt tổng thu nhập phải tới hàng trăm triệu đồng trên mấy ha đất của
mình. K’Wét bảo không có bí quyết gì gọi là “cao siêu” cả. Dám bỏ vốn đầu tư,
chịu khó tiếp thu khoa học kỷ thuật và phân bón, sử dụng đúng loại thuốc trừ
sâu, giống mới…trên mỗi lứa rau thì cầm chắc năng suất, chất lượng rau luôn đạt
ở mức cao hơn., tự khắc thu hút thương lái tăng khả năng cạnh tranh nâng giá
mua, đến tận đầu bờ đồng rau để bao tiêu sản phẩm thu hoạch.
K’Wét mời chúng tôi vào căn
nhà xây, nền gạch men hoa mát lạnh của gia đình. Tiện nghi trong nhà khá nhiều
và sang trọng. Bộ ghế sa lon nệm cao su ngồi thật thoải mái. Các loại vật dụng “mô
đen” trang trí nội thất như ti vi màn hình phẳng, kệ tủ kính đồ sộ sáng loáng,
máy điện thoại bàn bên cạnh chiếc điện thoại di động mang theo bên mình ra vườn,
xe máy wave, dream…Ở khoảng không gian bên kia phòng khách là chiếc đàn piano mới,
dàn máy vi tính loại mới nhất... “Gia đình tôi cứ sắm các loại hàng còn dán tem
trong thùng, có bảo hành cho chắc ăn !”-K’Wét giới thiệu những vật dụng vừa kể
và nói. Còn căn nhà xây này “tân gia” khi nào ? K’Wét kể lại nhà được khánh
thành vào năm 2000 khi vừa chi đủ số tiền lợi nhuận trồng rau trong năm. Tổng
kinh phí hơn 100 triệu đồng.
Cuộc sống ngày một khắm khá,
gia đình K’Wét, năm nay bước sang tuổi 63, có người con gái đầu tiên của buôn
làng M’Răng đang đi học cao học y khoa.
Đua nhau xây nhà to
Những gia đình khác trong
làng đang “đua” theo tấm gương làm giàu của già làng K’Wét. Đó là những nông
gia từ 40 tuổi đến 50 tuổi như K’Đúp, K’Đíp, K’Nôm… mỗi hộ đang sản xuất diện
tích rau thương phẩm từ hai, ba ha hàng năm. Nhờ rau tốt, lên giá, năm ngoái họ
đều xây nhà khá to đẹp, dạng nhà biệt thự, giá trị xây lắp mỗi căn nhà từ 200
triệu đồng đến 300 triệu đồng.
Theo ông Huỳnh Văn Quang,
Phó chủ tịch Hội đồng nhân dân xã Lạc Lâm, buôn làng M’Răng (thôn M’Răng) hàng
năm đạt tổng sản lượng rau thương phẩm từ 10 ngàn đến 11 ngàn tấn; chiếm ½ tổng
sản lượng rau toàn xã. Là thôn duy nhất của 10 thôn trong xã Lạc Lâm có 100% đồng
bào dân tộc thiểu số K’Ho. Hiện thống kê thôn M’Răng có tất cả gần 90 hộ dân đang
canh tác trên gần 170 ha đất trồng rau ngắn ngày, từ 2 vụ đến 4 vụ mỗi năm. Năm
rồi, bên cạnh các loại rau quen thuộc, người dân M’Răng đã đột phá trồng khoảng
50 ha cây củ năng đạt hiệu quả khá cao. Củ năng trồng 6 tháng thu hoạch, đạt năng
suất 4 tấn đến 4,5 tấn mỗi sào. Gặp thời điểm được giá 1.500 đồng/kg, thương
lái lại chen nhau xuống tận thu mua khá nhanh, nên nông dân đạt lãi khá lớn.
Buôn làng M’Răng từ lâu đã vượt
ra nghèo đói. Năm mới 2007, chắc chắc số hộ giàu của buôn làng lại nhiều thêm. Điện
lưới, nước sinh hoạt tự chảy đã “phủ kín” đến từng gia đình. Tỉ lệ nhà xây kiên
cố cấp 2, cấp 3 và cấp 4 phát triển lên đến hơn 50%. Còn lại là nhà gỗ ván chắc
chắn. Không còn nhà tranh vách nứa tạm bợ nữa. Đường sá, các công trình thủy lợi,
công trình phúc lợi công cộng khác…được nhà nước xây dựng đàng hoàng hơn, to đẹp
hơn, đáp ứng yêu cầu của một buôn làng văn minh, thông suốt giao lưu với các thị
trấn ở huyện Đơn Dương. Khi nguồn vốn của nhà nước và nội lực của người K’Ho được
phát huy hiệu quả, đã cộng hưởng tạo nên sự thịnh vượng mới của buôn làng M’Răng.
/.
Tháng 01/2007
