VAÊN VIEÄT
Thung luõng hoa ñaøo Möôøi Lôøi, Ñaø Laït ñang nôû bung moät boâng
hoa chuoái maøu xanh ñaäm, thaân hoa daøi khoaûng 50cm, ñöôøng kính maët hoa khoaûng
30cm, troâng raát khaùc thöôøng. Ñaây laø gioáng caây chuoái laï di thöïc töø
vuøng röøng nuùi Taùnh Linh, Bình Thuaän veà troàng Ñaø Laït töø naêm 2008.
Buoåi saùng cuoái thaùng 3/2011,
boâng hoa chuoái to lôùn laï maét cuûa Thung luõng hoa ñaøo Möôøi Lôøi vaãn
tieáp tuïc phaùt trieån töôi xanh sau nhöõng côn möa ñaàu muøa ôû Ñaø Laït. Anh
Buøi Vaên Sang, chuû Thung luõng hoa ñaøo Möôøi Lôøi, öôùc löôïng soá ño caây
chuoái ra hoa coù thaân cao khoaûng 5 meùt, ñöôïc troàng treân bôø möông trong
vöôøn töø ñaàu muøa heø naêm 2008. Luùc ñöa veà troàng caû thaûy 5 caây con, moãi
caây cao töø 01 meùt ñeán 1,5 meùt, ñeán nay soáng ñöôïc 02 caây. Beân caïnh
caây chuoái ra hoa laø caây chuoái ñang sinh tröôûng nhanh hôn vôùi chieàu cao khoaûng
3 meùt.
Töø khi troàng ñeán giôø, chuoái soáng töï nhieân giöõa vöôøn hoa ñaøo, khoâng phaûi can thieäp baát kyø moät bieän phaùp kyõ thuaät chaêm soùc, caét tæa; vaø khoâng boùn baát kyø moät loaïi höõu cô, voâ cô hoaëc moät loaïi thuoác dinh döôõng, kích thích naøo. Baát ngôø vaøo giöõa thaùng 3/2011, gaëp moät ñôït thôøi tieát söông laïnh maáy ngaøy, hai caây chuoái laï ñoàng loaït ruïng heát laù. Cöù nghó laø caây seõ cheát nhöng ñoä tuaàn sau ñoù, treân ñoït caây chuoái cao lôùn hôn ñaõ naåy ra moät buùp choài cuoän chaët nhö moät buùp maêng. Laïi nghó tieáp ñoù laø choài laù nhöng vaøi ngaøy sau, buùp choài ñaõ nôû ra thaønh moät ñoaù hoa to lôùn nhö vaäy. Rieâng caây chuoái nhoû hôn vaãn tieáp tuïc naåy ra nhöõng beï laù môùi.
Töø khi troàng ñeán giôø, chuoái soáng töï nhieân giöõa vöôøn hoa ñaøo, khoâng phaûi can thieäp baát kyø moät bieän phaùp kyõ thuaät chaêm soùc, caét tæa; vaø khoâng boùn baát kyø moät loaïi höõu cô, voâ cô hoaëc moät loaïi thuoác dinh döôõng, kích thích naøo. Baát ngôø vaøo giöõa thaùng 3/2011, gaëp moät ñôït thôøi tieát söông laïnh maáy ngaøy, hai caây chuoái laï ñoàng loaït ruïng heát laù. Cöù nghó laø caây seõ cheát nhöng ñoä tuaàn sau ñoù, treân ñoït caây chuoái cao lôùn hôn ñaõ naåy ra moät buùp choài cuoän chaët nhö moät buùp maêng. Laïi nghó tieáp ñoù laø choài laù nhöng vaøi ngaøy sau, buùp choài ñaõ nôû ra thaønh moät ñoaù hoa to lôùn nhö vaäy. Rieâng caây chuoái nhoû hôn vaãn tieáp tuïc naåy ra nhöõng beï laù môùi.
Hoûi veà xuaát xöù caây chuoái
ra hoa to lôùn nhö treân, chuû Thung luõng hoa ñaøo, anh Buøi Vaên Sang keå laïi
: Ñaàu muøa heø naêm 2008, trong moät chuyeán vaøo khu röøng Taùnh Linh, Bình
Thuaän tìm sinh vaät caûnh, anh Buøi Vaên Sang phaùt hieän moät quaàn theå caây
chuoái laï goàm khoaûng 20 caây. Noùi laø chuoái laï vì tröôùc maët laø moät
maøu xanh ñaäm ñaëc hôn maøu xanh caây chuoái bình thöôøng töø goác caây, thaân
caây ñeán beï laù. Maøu xanh cuûa chuoái laï gaàn nhö ñoàng nhaát moät gam
maøu, khoâng pha troän nhöõng ñöôøng gaân maøu hoàng ñoû nhö caây chuoái bình
thöôøng. Tieáp nöõa laø caây chuoái laï sinh soáng caùch bieät töøng caây moät,
khoâng sinh soáng theo töøng chuøm buïi nhö caây chuoái vöôøn. Khoaûng caùch moãi
caây phaân boå töø 3 meùt ñeán 5 meùt, töï nhieân ñaâm caønh troå laù döôùi
taùn nhöõng caây röøng laù roäng. Ñeán töøng goác caây quan saùt vaø chaïm tay vaøo
laïi phaùt hieän theâm beï chuoái laï khaù daøy vaø saên chaéc nhieàu laàn beï
chuoái thöôøng. Vaø vôùi töøng goác caây chuoái laï lôùn nhoû ñeàu caêng troøn,
gioáng nhö hình daùng cuûa goác caây cau nhöng ñöôøng kính to hôn gaáp nhieàu
laàn; ño thöû coù caây chuoái goác to ñeán moät voøng tay oâm.
Thaáy chuoái
ñeïp moät caùch khaùc bieät trong röøng, anh Buøi Vaên Sang caån thaän böùng 05
caây veà troàng trong vöôøn hoa Möôøi Lôøi cuûa mình, duïng yù ñeå laøm caây
caûnh. Tính töø khu vöïc phaùt hieän quaàn theå chuoái laï trong röøng Taùnh
Linh, Bình Thuaän, chæ caùch vò trí ñöôøng ñi oâ toâ ñeán nôi ôû bìa röøng
khoaûng 200 meùt. Ñieàu naøy cho thaáy khoâng phaûi anh Sang laø ngöôøi phaùt
hieän ñaàu tieân caây chuoái laï naøy. Nhöng ñaùng noùi ôû thôøi ñieåm ñoù,
khoâng thaáy coù caây chuoái naøo ra hoa taïi röøng laø coù theå do khí haäu ôû
Taùnh Linh, Bình Thuaän vôùi nhieät ñoä cao, ñaõ khoâng kích thích ra hoa laï
nhö khi troàng vôùi nhieät ñoä thaáp ôû
Ñaø Laït. Chính luùc ban ñaàu, anh Sang cuõng chæ nghó ñeán vieäc ñöa chuoái
laï veà troàng ñeå ngaém daùng caây, caønh, laù; chöù chöa heà nghó nôû ra hoa to
lôùn vaø ñeïp laï nhö baây giôø.
Cuõng theo ngöôøi chuû Thung
luõng hoa ñaøo Möôøi Lôøi, anh Buøi Vaên Sang nhaän ñònh: Coù theå sau thôøi ñieåm
khí haäu Ñaø Laït laïnh ñeán moät ñoä laïnh naøo ñoù, caây chuoái laï ruïng laù
heát neân ñaõ öùc cheá sinh tröôûng ra hoa. Hieän caùnh hoa chuoái hình thaùp
nhoïn ñang tieáp tuïc vöôn daøi ra vaø to lôùn ra moãi ngaøy. Beân trong caùnh
hoa laø nhöõng chuoãi nhuî li ti, neáu ñaäu thaønh nhöõng haït quaû, anh Sang seõ
tieáp tuïc nghieân cöùu ñeå öôm thaønh haït gioáng vaø troàng nhaân roäng
nhöõng cuïm hoa caûnh môùi laï trong vöôøn hoa ñaøo Möôøi Lôøi. Vaø chaéc chaén
khi ñoù giôùi sinh vaät caûnh Ñaø Laït seõ khoâng boû lôõ cô hoäi khi tieáp
nhaän loaøi hoa chuoái môùi laï cho boä söu taäp trong vöôøn caây cuûa mình./.
Tháng 3/2011