VĂN VIỆT
Một giờ đào hơn 3,5 tấn khoai tây
Một sáng hạ tuần tháng 4/2016, dạo qua các vùng nông
nghiệp Phước Thành, Thánh Mẫu thuộc phường 7, Đà Lạt, tôi không khó bắt gặp các
giàn máy đào khoai tây đang hoạt động trên đồng hoặc mới vừa đưa lên bờ “giải
lao” giữa buổi. Dừng lại bên một thửa vườn khoai tây đang đào xới lên thu hoạch
bởi giàn máy nổ giòn giã, tôi được chủ vườn Nguyễn Kim Quý vui vẻ tiếp chuyện:
“Với diện tích khoảng 2.000m² tọa lạc
ngay mặt đường Thánh Mẫu nơi đây, hộ gia đình chúng tôi xuống giống trồng khoai
tây từ tháng 11/2015. Hôm nay là ngày thu hoạch cuối cùng của vụ khoai tây năm
2015- 2016, ước đạt tổng sản lượng khoảng hơn 7 tấn. Mọi năm phải huy động khá
đông lao động dùng cuốc, nỉa, xẻng… để đào khoai tây thu hoạch cả ngày mới
xong. Nay sử dụng giàn máy đào ở tiệm cơ khí trên đường Nguyễn Siêu, Đà Lạt của
anh Phan Minh Thành chế tạo, chỉ mất chưa đến 2 tiếng đồng hồ…”
Bước xuống tiếp xúc luống khoai tây, tôi sải chân thật
nhanh mới theo kịp vận tốc bình thường của giàn máy đang đào múc, sàng đất ra
và gom từng chùm củ để lộ thiên. Anh Quý “diễn giải” chi tiết hơn: Sau khi mua
về giàn máy đào khoai tây của anh Phan Minh Thành sáng chế với giá 20 triệu
đồng, anh Quý kết nối vào trục láp xoay của chiếc máy cày để vận hành. Giàn máy
đào với chiều rộng trùng khớp với chiều rộng của từng luống khoai tây (khoảng
1m), qua trục láp chuyển động, chiếc lưỡi cày được điều khiển với tốc độ nhanh,
chậm khác nhau để múc sâu xuống dưới đất khoảng hơn 30cm, rồi chuyển lên băng
chuyền gạt hết phần đất để lấy phần củ thu hoạch. Tính ra, tổng nguồn vốn đầu
tư cho một cỗ máy đào thu hoạch khoai tây khoảng 70 triệu đồng, gồm: 20 triệu
giàn máy đào của anh Phan Minh Thành cộng với 50 triệu đồng chiếc máy cày. Như
vậy, với diện tích 1.000m² sử dụng giàn máy đào
khoai tây thu hoạch do anh Phan Minh Thành sáng chế, đã tiết kiệm từ 1,2 đến 1,4 triệu đồng thuê khoán 6-7
công lao động đào thủ công (200.000 đồng/ngày công). Nhân lên 1ha thành 12 đến 14 triệu đồng tổng số tiền tiết kiệm sau một vụ
mùa khoai tây chính vụ với thời gian trên dưới 5 tháng mùa khô của Đà Lạt và
các vùng phụ cận.
Không ngừng cải tiến
Trò chuyện với anh Phan Minh Thành, tác giả sáng chế
máy đào khoai tây nói trên, được biết ý tưởng này đã hình thành từ năm 2008. “
Khi đó tôi xem truyền hình thấy nông dân nước ngoài thu hoạch khoai tây, khoai
lang, củ hoa lily…bằng máy móc cơ giới thật nhanh chóng và tiện lợi, nên nghĩ
với tay nghề cơ khí đi học từ tuổi 15 của mình cũng nên mạnh dạn chế tạo ra một
giàn máy đào các loại củ khoai, củ hoa…với kích thước phù hợp trên đồng đất của
cao nguyên Đà Lạt cũng như ở huyện Lạc Dương, Đức Trọng, Đơn Dương, Lâm Hà… ”-
Thành nhớ lại. Theo đó, nhờ một hộ nông dân trồng khoai tây ở thôn Măng Lin,
phường 7, Đà Lạt hợp tác hỗ trợ đầu tư vốn, Thành mua các vật tư sắt, thép, bạc
đạn, cốt chuyền…về cắt, gò, hàn trong thời gian một tháng sau đã hoàn thành. Cùng
lúc ở “thửa vườn hợp tác” bước vào thời điểm thu hoạch khoai tây, Thành “khánh
thành” giàn máy sáng chế đầu tay và đưa vào vận hành thử nghiệm. Kết quả, giàn
máy hoạt động cơ bản thành công, nhưng từng bộ phận gắn kết với nhau chuyển
động chưa thực sự nhịp nhàng, tỷ lệ khoai đào lên bị cắt lát còn khá cao, có
lúc chiếc lưỡi cày bị dừng lại đột ngột vì không ăn khớp với các bộ phận nhông
chuyền…
Thành tiếp tục bổ sung, định vị hoàn chỉnh các bộ phận
còn khiếm khuyết trong giàn máy đến lần thứ 2 và lần thứ 3 với thời gian 2- 3
tháng sau đó mới chính thức đưa ra thị trường, trọng lượng khoảng 200kg. Người
“chủ vườn hợp tác” vừa nêu là khách hàng mua giàn máy sáng chế đầu tiên của
Thành. Qua kiểm chứng hiệu quả sử dụng từ thực tế, người này giới thiệu người
kia tìm đến Thành đặt mua máy trước 10- 15 ngày. Từ đó, Thành huy động thêm 4
công nhân kỹ thuật là anh em trong nhà cùng mình hàng ngày dốc tâm sức sản xuất
giàn máy đào khoai tây theo nhu cầu của khách hàng gồm nông dân Đà Lạt, nông
dân các vùng phụ cận Đà Lạt, và sau này mở rộng đối tác khách hàng nông dân ra
các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, Nghệ An, Tây Ninh…Đến nay, tổng số lượng máy của
anh Thành phân phối đến khách hàng ở những địa phương này, tổng cộng lên đến
200 giàn, giá mỗi giàn từ 19- 24 triệu đồng.
