VĂN VIỆT
Mùa thu hoạch cà phê đang đến, thay vì
cung ứng đến các nhà máy chế biến tươi, phần lớn người nông dân Lâm Đồng vẫn
đưa về cơ sở hộ gia đình phơi khô, chế biến thành phẩm hạt nhân bằng các chiếc máy
thô sơ. Hệ quả sẽ như mọi năm, chất lượng cà phê nhân Lâm Đồng thường đạt giá
trị thấp khi đưa ra thị trường xuất khẩu.
80% chế biến khô và 20% chế biến ướt
Lâm Đồng có diện tích cà phê đứng thứ 2 trong cả nước
(hơn 150.000ha) với tổng sản lượng gần 400.000tấn nhân/năm, trong đó chiếm 88% diện
tích các giống cà phê vối và cà phê mít, sản xuất tập trung ở các địa bàn huyện
Đức Trọng, Lâm Hà, Di Linh, Bảo Lâm và thành phố Bảo Lộc; 12% diện tích còn lại
trồng các giống cà phê arabica ở các địa bàn thành phố Đà Lạt, các huyện Lạc
Dương, Đam Rông, Lâm Hà...So sánh với sản lượng cà phê cả nước thì sản lượng cà
phê toàn tỉnh Lâm Đồng chiếm 28%, nhưng hiện chỉ có khoảng 16 doanh nghiệp và
một số cơ sở quy mô hộ gia đình chế biến 280.000 tấn cà phê nhân mỗi năm. Trong
đó có 9 doanh nghiệp xây dựng nhà xưởng, đầu tư công nghệ chế biến ướt với tổng
công suất khoảng 200.000 tấn cà phê tươi/năm ( tương đương 40- 50.000tấn cà phê
nhân/năm) và 7 doanh nghiệp chế biến khô với quy mô dây chuyền công nghiệp, đạt
công suất 230.000 tấn cà phê nhân/năm.
Tính ra tỷ lệ phần trăm chênh lệch giữa nguyên liệu cà
phê chế biến khô và cà phê ướt là 80 – 20. Do tỷ lệ chế biến khô nhiều gấp 4
lần chế biến ướt, nên sản phẩm cà phê nhân ở Lâm Đồng đạt chất lượng không cao,
giá xuất khẩu thường thấp hơn mặt bằng giá của thế giới từ 120 – 140USD. Theo
Sở Công thương Lâm Đồng, trong tỷ lệ 20% chế biến cà phê ướt thì chiếm khoảng
12% theo công nghệ ướt hoàn toàn, chủ yếu chế biến đối với nguyên liệu cà phê
chè; 8% còn lại kết hợp chế biến ướt và khô. Đáng kể những doanh nghiệp chế
biến cà phê đang hoạt động với quy mô lớn ở Lâm Đồng như: Công ty TNHH thương
phẩm Atlantic Việt Nam, Công ty Xuất nhập khẩu cà phê Đà Lạt, Công ty TNHH
Hoàng Đạo, Công ty TNHH Olam Việt Nam- Chi nhánh Lâm Đồng…,nhưng thực tế vẫn
chưa phát huy hết công suất vì nguồn nguyên liệu còn bị động.
Bên cạnh đó, Lâm
Đồng có gần 30 doanh nghiệp và cơ sở chế biến cà phê bột, do gặp khó khăn về
đầu tư đổi mới dây chuyền công nghệ hiện đại, nên công suất đang còn hạn chế.
Hiện trên địa bàn Lâm Đồng chưa có đơn vị nào chế biến cà phê đặc và cà phê hòa
tan với quy mô lớn.
Tiếp tục phát triển ngành công nghiệp
chế biến cà phê
Lâm
Đồng đặt ra mục tiêu đến năm 2020, các nhà máy sẽ đạt công suất chế biến 95%
nguyên liệu cà phê trên địa bàn. Tỷ lệ cà phê chế biến khô giảm xuống còn 60%;
cà phê chế biến ướt được tăng tỷ lệ lên 40%, trong đó bao gồm toàn bộ sản lượng
cà phê chè và một phần cà phê vối sản xuất theo quy trình chất lượng cao. Sở
Công thương Lâm Đồng đã định hướng chung là: “ Việc phát triển công nghiệp chế
biến cà phê phải gắn kết chặt chẽ với quy hoạch phát triển vùng nguyên liệu
chất lượng cao và các dịch vụ hỗ trợ, dịch vụ nghiên cứu giống cây trồng, thuốc
trừ sâu phân bón, dịch vụ thu mua, bảo quản, vận chuyển, cung cấp máy móc thiết
bị phơi sấy cà phê, tư vấn xuất khẩu. Trước mắt tăng giá trị xuất khẩu bằng
việc tạo ra thương hiệu và thâm nhập sâu hơn vào chuỗi giá trị của ngành hàng
cà phê trên thế giới; đa dạng hóa các sản phẩm cà phê chế biến sâu: cà phê rang
xay, hòa tan, dạng lỏng, khử cafein, cà phê đặc biệt, cà phê hữu cơ, cà phê
gourmet…”
Đồng thời, Sở Công thương Lâm Đồng cũng đã thông qua ba
giải pháp trọng tâm để phát triển ngành công nghiệp chế biến cà phê trong thời
gian tới. Thứ nhất, tiếp tục phát triển vùng nguyên liệu năng suất, chất lượng
cao, tạo gắn kết lợi ích giữa doanh nghiệp chế biến và người nông dân sản xuất
cà phê. Thứ hai, khuyến khích doanh nghiệp cải tiến công nghệ, thiết bị xay
xát, chế biến ướt, giảm dần tỷ lệ cà phê chế biến khô ở quy mô nông hộ ( hiện tỷ
lệ cà phê chế biến khô chiếm khoảng 80% như đã nói ở trên).
Thứ ba, xây dựng hệ
thống kiểm soát chất lượng nguyên liệu đầu vào tại các nhà máy, nhằm cải thiện
giá bán cà phê nhân khoảng 10%, phát huy hiệu quả các chương trình xúc tiến
thương mại, tham gia thường xuyên các kỳ hội chợ, triển lãm được tổ chức hàng
năm tại các thị trường Mỹ, Canada, Pháp, Hà Lan, Nhật Bản…/. THÁNG 12/2015
