VĂN
VIỆT
Để xây dựng
trang trại trồng các loại giống bơ Mỹ trên Khu Đồi Tàu thuộc xã Hòa Trung,
huyện Di Linh, chủ nhân Nguyễn Đức Thống đã đầu tư một nguồn kinh phí và công
sức khá lớn để xuất ngoại trực tiếp qua vùng chuyên canh trồng bơ Mỹ ở bang
California tìm hiểu, học hỏi và di thực lần lượt về từng mầm cây giống, sau đó ghép
với gốc bơ bản địa Lâm Đồng đạt giá trị thu nhập hàng tỷ đồng trên mỗi hecta.
Kết quả trang trại bơ Mỹ trên khu
đồi Tàu của ông Nguyễn Đức Thống cũng vừa được Sở Nông nghiệp và Phát triển
nông thôn Lâm Đồng công nhận gần 180 cây đầu dòng. Trong đó gồm các loại giống Hass
(99 cây), Pinkerton (27 cây), Zutano (27 cây) và reed (17 cây).
Từ
cuộc “phối ngẫu” bơ Mỹ- Việt
Trong dịp diễn ra Festival Hoa Đà
Lạt lần thứ 7 vào cuối năm 2017, phóng viên đã ghi nhiều tấm hình trong Hội chợ
Thương mại Lâm Đồng về gian hàng trưng bày các loại giống bơ Mỹ mang thương
hiệu Tiến Đạt đến từ xã Hòa Trung, huyện Di Linh. Những trái bơ căng đầy thớ
thịt, bóc lớp vỏ xanh đậm đã “lôi kéo” hết lượt khách này đến lượt khách khác
ghé lại tham quan, khám phá và mua cây giống, ghi nhớ ngày vào trang trại “thọ
giáo” quy trình chăm sóc theo tiêu chuẩn VietGAP.
Với phóng viên qua nhiều lần liên
lạc đã nhận được cuộc hẹn từ chủ trang trại bơ Mỹ khi bắt đầu vụ thu hoạch vào
giữa tháng 8/2018. Bấy giờ mùa mưa cao nguyên Di Linh dài ngày khiến đất nâu
đen bết dính, từ ngã ba Đinh Trang Hòa giáp Quốc lộ 20 rẽ vào ôm mấy vòng sườn
đồi mới lên tới đỉnh Đồi Tàu dốc cao thẳng đứng. Đường còn gập ghềnh nhưng nối
theo phía sau xe phóng viên là một chiếc ô tô bán tải vẫn từ từ lăn bánh đến
nơi. “Có phải trang trại bơ Mỹ của thương hiệu Tiến Đạt ? ” Một người trong
đoàn 5 người bước ra từ chiếc ô tô bán tải hỏi và cho biết họ đến từ vùng cây
công nghiệp dài ngày tỉnh Đắk Nông. Khi biết có phóng viên đến, họ theo chân
tham quan cận cảnh từng cây bơ Mỹ đang đeo từng chùm trái nặng trĩu trên cành.
“Tính ra khu vườn bơ Mỹ của Trang
trại Tiến Đạt chúng tôi có được ngày hôm nay là thành quả của một quá trình hơn
mười năm hình thành ý tưởng, đầu tư kiến thiết và hoàn chỉnh quy trình sản xuất
giống cây ghép, quy trình canh tác đạt năng suất và chất lượng cao trên đất Di
Linh, Lâm Đồng…”, chủ trang trại Nguyễn Đức Thống- năm nay 72 tuổi- chia sẻ.
Theo lời ông Thống, từ các năm 2006,
2007, 2008, thương hiệu điện tử Tiến Đạt của mình phải sắp xếp, bố trí lại dây
chuyền sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường Việt Nam, dẫn đến ông chuyển hướng
một phần việc sang mở trang trại nông nghiệp và đi tìm chọn các diện tích đất ở
vùng Tây Nguyên. Lặn lội khắp nơi và tốn rất nhiều thời gian, kết quả ông Thống
đã “gặp duyên” chuyển nhượng 5ha đang trồng thuần các giống bơ địa phương Lâm
Đồng trên khu Đồi Tàu, huyện Di Linh. Ý tưởng ghép chồi giống bơ Mỹ với gốc cây
giống bơ địa phương của ông Thống từ đây hình thành. Bởi trước đó, ông Thống qua
lại nhiều lần vùng California của Mỹ và đã cuốn theo “lực hấp dẫn” trước một
trang trại bơ giống bản quyền của thế giới hàng chục hecta. Vì vậy, ngay sau
khi chuyển nhượng 5ha vườn bơ địa phương ở khu Đồi Tàu, Di Linh, ông Thống liền
lên lịch hẹn trở lại trang trại bơ Mỹ ở California để hoàn thành các thủ tục chứng từ xuất nhập khẩu
mầm chồi thuộc 7 giống bơ Mỹ đang có giá trị cao trên thị trường quốc tế.
Đến
doanh thu 5 tỷ đồng/ha/năm
Mùa mưa năm 2013, chủ trang trại
Nguyễn Đức Thống chính thức nhập về 2.000 mầm chồi bơ Mỹ, thuê các kỹ thuật
viên ghép hàng đầu ở vùng Bảo Lộc, Di Linh về “phối ngẫu” với gốc bơ địa phương
Lâm Đồng. Trong đó chia ra 1.000 mầm chồi ghép với gốc cây bơ thực sinh do một
trung tâm nghiên cứu, sản xuất giống cây trồng của ngành nông nghiệp tỉnh Lâm
Đồng bán ra; 1.000 mầm chồi còn lại ghép với khoảng 200 cây gốc bơ địa phương
đang sinh trưởng tại trang trại. Kết quả sau 3 tháng theo dõi và chăm sóc, tỷ
lệ mầm ghép bơ Mỹ mới đạt sinh trưởng khá tốt trên 80% cây gốc bơ thực sinh;
trong khi tỷ lệ này mới chỉ đạt hơn 30% ghép với gốc cây bơ địa phương tại
trang trại.
Các tỷ lệ ghép mầm chồi bơ Mỹ đạt tỷ
lệ 30% và 80% như vậy đối với chủ trang trại Nguyễn Đức Thống là đã nằm trong
tiêu chí thành công. Điều quan trọng qua kết quả này đã khẳng định khả năng
thích nghi của các loại giống bơ Mỹ ngon “thượng hạng” thế giới tại vùng đất
Nam Tây Nguyên Lâm Đồng nói chung, vùng đất Di Linh, Bảo Lộc nói riêng. Đồng
thời ông Thống cũng đã tìm ra kỹ thuật ghép mầm chồi bơ Mỹ nhiều khác biệt so
với ghép mầm chồi các loại bơ đặc trưng khác của cả vùng Tây Nguyên. Với đánh
giá như vậy, những năm sau đó, chủ trang trại Nguyễn Đức Thống liên tục bay khứ
hồi Mỹ- Việt Nam chọn mua về hàng trăm mầm chồi bơ Mỹ về ghép thay thế, bổ sung
trên các cành chính của cây gốc ghép bị “lỗi” không phát triển được. Cứ thế ghép
và chăm chút hàng ngày, đến hơn 1 năm sau, cuộc “phối ngẫu” giữa gốc bơ địa
phương Lâm Đồng với mầm chồi bơ Mỹ lần lượt đơm hoa kết trái. Năm đầu tiên thu
bói khoảng 10- 20kg/cây; năm thứ 2 tăng lên 30- 50kg/cây; năm thứ 3, thứ 4 trở
đi đạt năng suất trên dưới 100kg/cây.
Nếu tính với giá bơ Mỹ vào tháng
8/2018 trung bình 100.000 đồng/kg thì mỗi hecta với 500 cây bơ trồng thuần năm
thứ 4, năng suất 100kg/cây, thành tổng doanh thu lên đến 5 tỷ đồng. Trong khi
chi phí đầu tư và công lao động mỗi năm trên mỗi hecta chỉ hơn 100 triệu đồng.
Đến nay, Trang trại bơ Tiến Đạt ở xã
Hòa Trung, Di Linh được Sở NN&PTNT Lâm Đồng công nhận vườn giống đầu dòng
với gần 180 cây bơ Mỹ, công suất khai thác mỗi năm khoảng 100.000 mầm chồi phân
phối ưu tiên những người đặt hàng trước chủ yếu ở khu vực Tây Nguyên và miền
Đông Nam Bộ. Hy vọng từ nay đến cuối năm 2018, những nông gia đi trong chiếc xe
ô tô bán tải đến từ Đắk Nông với phóng viên nói trên sẽ có cơ hội mua được số
lượng nhiều cây giống ghép hoặc mầm chồi bơ Mỹ đầu dòng của Trang trại Tiến Đạt
về tái canh hiệu quả trên trang trại bơ giống cũ của mình./.
THÁNG 9/2018
