VĂN VIỆT
Không
quản những khó khăn và bất trắc, chị Võ
Thị Thu (sinh năm 1973) ở xã Đạ K'Nàng, huyện Đam Rông đã mạnh dạn chuyển đổi
hàng loạt diện tích cà phê già cỗi sang trồng, thu hoạch chuối Laba rồi lặn lội
đưa sản phẩm chào hàng bán nhiều nơi trong tỉnh Lâm Đồng, kiên nhẫn tìm kiếm cơ
hội mở rộng thị trường tiêu thụ từ trong nước đến nước ngoài.
Từ đầu năm 2020 đến nay, hàng chục
nông hộ ở xã Đạ K’Nàng thường xuyên thu hoạch tổng sản lượng ước trên dưới 5
tấn chuối Laba mỗi ngày xuất khẩu sang nước Nhật thông qua HTX Laba Banana Đạ
K’Nàng do chị Võ Thị Thu cùng chồng là anh Nguyễn Huy Phương (sinh năm 1974)
sáng lập từ tháng 10/2018. Để phát triển thành quy mô liên kết hợp tác ổn định,
chị Thu là người đi tiên phong trong xã Đạ K’Nàng chuyển đổi cùng lúc 5ha diện
tích cà phê 20 năm tuổi của mình sang trồng chuối Laba. Sau năm đầu tiên trồng,
chăm sóc và đến kỳ thu hoạch, chị Thu đã phải trải qua một thời gian chấp nhận “dội
hàng” vì phía đối tác vi phạm cam kết bao tiêu sản phẩm. Chị Thu kể lại: “ Sau
mùa cà phê 2016, hộ gia đình chúng tôi với 5ha chỉ thu hoạch trung bình trên
dưới 1,5 tấn nhân/ha, trong khi giá thu mua thường xuyên ở trạng thái bấp bênh,
có thời điểm khá dài chỉ dao động hơn 30.000 đồng/, hạch toán lợi nhuận quá
thấp so với nguồn vốn đầu tư và công lao động bỏ ra.. Với mong muốn chuyển đổi
cây trồng hiệu quả kinh tế cao hơn, tôi bàn với chồng cùng đi ra huyện Đức
Trọng tìm mua giống chuối Laba cấy mô về trồng thử nghiệm…” Theo đó, chị Thu chỉ
đưa về đầu tiên 20 cây giống chuối Laba trồng trong diện tích 100m2 trong
vườn cà phê của mình ở xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông để theo dõi, đánh giá. Kết
quả hơn 3 tháng sau thấy tỷ lệ sống của cây chuối Laba đạt 100%, phần lớn đều
sinh trưởng xanh tốt, không có mầm bệnh, chị Thu cùng chồng quyết định đầu tư
nguồn vốn cả tỷ đồng thay thế toàn bộ 5ha cà phê của hộ gia đình mình sang
trồng chuối Laba vào đầu năm 2017.
Với mật độ trồng 2.000cây chuối
Laba/ha, đến đầu năm 2018, toàn bộ diện tích 5ha của hộ gia đình chị Thu lần
lượt thu hoạch, năng suất trung bình đạt 60 tấn/ha. Mang theo niềm vui được mùa
đầu tiên trồng chuối Laba từ vùng xa Đạ K’Nàng lên thành phố Đà Lạt gặp đối tác
để thống nhất thời gian, khối lượng giao hàng, phương thức thánh toán, nhưng
bất ngờ được trả lời chưa thể thực hiện hợp đồng vào lúc này vì các kênh phân
phối trong và ngoài nước đã tạm ngưng hoạt động. Lại trở về khu vườn chuối Laba
với diện tích 5ha thu hoạch của mình, chị Thu chuyển sang chào bán khắp các chợ
lớn, chợ nhỏ trong tỉnh Lâm Đồng rồi lên mạng internet bán sỉ, bán lẻ trên toàn
quốc. Ngoài ra còn rao bán trực tiếp cho khách hàng đến tận khu vườn chọn từng
buồng chuối để mua theo giá thỏa thuận. Kết quả cố gắng hết sức mình trong vụ
thu chuối Laba năm đầu tiên vừa kể, chị Thu bán ra thị trường tỷ lệ khoảng 70%
sản lượng; 30% sản lượng còn lại không bán kịp phải để chín rục hư hỏng tại
vườn…
Đến lúc gần “chạm đỉnh” khó khăn
nhất lại bất ngờ gặp may mắn khi một đối tác Nhật Bản đã lần theo địa chỉ bán
chuối Laba trên mạng internet để tìm gặp chị Thu đặt vấn đề liên kết sản xuất
gắn với tiêu thụ lâu dài. Không bỏ lỡ cơ hội, chị Thu đã đón tiếp và hướng dẫn
một đoàn khách đối tác Nhật Bản đến xã Đạ K’Nàng tham quan toàn bộ vườn chuối
của mình, thưởng thức và đánh giá chất lượng, hương vị rồi lấy mẫu đất, mẫu
nước, đo nhiệt độ, khí hậu quanh vùng để đưa về nước họ phân tích. Tin vui
ngoài cả mong đợi khi một tháng sau đó, đối tác Nhật chính thức ký hợp đồng với
hộ gia đình chị Thu bao tiêu không giới sản lượng chuối Laba trồng tại xã Đạ
K’Nàng, huyện Đam Rông. Đến tháng 10/2018, chị Thu cùng chồng là anh Nguyễn Huy
Phương vận động 7 nông hộ trong xã Đạ K’Nàng thành lập HTX Laba Banana Đạ
K’Nàng với gần 10ha trồng chuối Laba ban đầu. Mô hình trồng chuối trong xã Đạ
K’Nàng không ngừng được nhân rộng.
Theo chị Cao Thị Tân, phụ trách kế
toán, kinh doanh của HTX Laba Banana Đạ K’Nàng, với thị trường do chị Thụ tìm
kiếm xuất khẩu sang Nhật không giới hạn sản lượng, giá cả ổn định lâu dài, hạch
toán vào thời điểm tháng 6/2020, mức lợi nhuận trồng chuối Laba ở xã Đạ K’Nàng,
huyện Đam Rông khoảng 150 triệu đồng/ha năm đầu tiên; lợi nhuận này tăng dần
cho đến năm thứ 5 ước đạt từ 500triệu đồng/ha trở lên…/.
tháng 6/2020
