VĂN VIỆT
Cơ sở Phượng Hoàng, Đà Lạt vừa thu hoạch
đợt đầu tiên sản xuất nấm linh chi đã tiêu thụ khá nhanh trên thị trường trong
và ngoài tỉnh Lâm Đồng nhờ giá cả cạnh tranh, hương vị thơm đắng đặc trưng. Đây
có thể xem như một tín hiệu mới mở ra hy vọng nhân rộng sản xuất linh chi đỏ quý
hiếm của Đà Lạt theo hướng VietGAP, quy mô hộ gia đình.
Một lần phôi, ba lần thu
Sau giờ làm việc tại Sở Khoa học và Công nghệ Lâm
Đồng, thạc sĩ sinh học chuyên ngành nấm, Nguyễn Lê Quốc Hùng đưa tôi tiếp cận
khu nhà nấm linh chi 100m², tọa lạc tại số
351, hẻm Ngô Tất Tố, phường 8, Đà Lạt. Khi hậu cuối buổi chiều mát rượi khiến
cho màu nâu đỏ của nấm linh chi Đà Lạt sắp xếp theo hàng, theo lớp ở đây đậm
nét hơn. “Căn nhà nấm bao bọc lớp ni lông trắng bên ngoài, cùng một lớp lưới đen
bên trong để “đóng- mở” điều hòa ánh sáng, độ ẩm hàng ngày. Dưới nền đất trộn
với cát, được phủ kín tấm bạt đen giữ một lượng nước xăm xắp, nhằm cô lập các loại
nấm bệnh rửa trôi xuống trên giàn nấm linh chi đỏ khi tưới phun. Hàng tuần xử
lý sạch mầm bệnh gây hại bằng cách dùng vôi bột khuấy đều trên mặt nước nền nhà.
Cứ 100m² lắp đặt 5 kệ nấm khung sắt với
chiều cao 2m, bố trí đưa vào sản xuất 10.000 bịch phôi giống, thu hoạch đến 3
đợt trong thời gian hơn 210 ngày chăm sóc…”- thạc sĩ Hùng khái quát chức năng
của từng khu vực nhà nấm.
Vào thời điểm đầu tháng 7/2016, Cơ sở sản xuất nấm linh
chi Phượng Hoàng vừa thu hoạch xong đợt nấm thương phẩm lần thứ 2 để cung cấp
theo nhu cầu của khách hàng nhiều nơi. Trước đó 2 tháng, cơ sở đã thu hoạch đợt
nấm linh chi đầu tiên và tiêu thụ hầu hết chỉ sau vài tuần phơi khô, đóng gói sản
phẩm. Theo lịch thời vụ đến tháng 8/2016, cơ sở sẽ “gặt hái” đợt nấm linh chi
lần thứ 3 và cũng lần cuối cùng của một chu kỳ sản xuất. Thời gian kéo dài một
tháng kế tiếp, cơ sở tiến hành các biện pháp sinh học làm sạch đất, trả lại môi
trường sinh thái ban đầu trước khi xuống giống bịch phôi trồng vụ nấm linh chi
mới.
Ước tính kết quả chu kỳ “khai trương” trồng nấm linh
chi đỏ Đà Lạt trên diện tích 100m² với
10.000 bịch phôi giống, Cơ sở Phượng Hoàng đạt tỷ lệ 95% sản phẩm loại 1 với
đường kính tai nấm từ 10- 12cm, cuống nấm dài từ 3- 5cm; còn lại 5% sản phẩm
loại 2 với các kích thước tương ứng nhỏ hơn hoặc do hình thái nhiều chỗ không
được nguyên vẹn. Riêng màu sắc nâu đỏ đặc trưng của giống linh chi nguồn gốc
hoang dã Đà Lạt đã phủ đều gần 100% sản phẩm. Với quy trình khép kín sản xuất
và sấy khô sản phẩm linh chi đỏ, cơ sở Phượng Hoàng bán ra từ 1- 1,4 triệu
đồng/kg, gồm 3 mặt hàng: nấm nguyên cây, nấm xắt lát mỏng và nấm dạng bột xay,
sử dụng như cách pha chế trà trong ấm và hòa tan trong bình giữ nhiệt, hoặc
ngâm rượu sau 7 ngày.
Hạch toán sơ bộ sau 7
tháng vụ mùa trồng nấm linh chi đỏ Đà Lạt trên diện tích 100m², Cơ sở Phượng Hoàng thu lợi nhuận tương đương khoản
vốn đầu tư ban đầu khoảng 100triệu đồng (gồm phôi giống, giàn nấm khung sắt,
vật liệu ni lông, hệ thống tưới…).
Không can thiệp phân bón, thuốc trừ sâu
Cũng theo thạc sĩ sinh học chuyên ngành nấm, Nguyễn Lê
Quốc Hùng, loài nấm linh chi đỏ Đà Lạt được nhóm nghiên cứu của Sở Khoa học và
Công nghệ Lâm Đồng phát hiện dưới gốc cây phi lao cổ thụ trong khu biệt thự nội
ô Đà Lạt trong năm 2011, sau đó bắt tay vào việc phân lập, nhân giống bằng công
nghệ cấy mô. Giai đoạn kế tiếp, đưa về nguồn giống nấm linh chi đỏ Đà Lạt cho mỗi
huyện, thành trong tỉnh Lâm Đồng trồng 3- 4 mô hình hộ gia đình, diện tích mỗi
mô hình từ 50 -100m². Trực tiếp hướng dẫn
và chuyển giao quy trình kỹ thuật sản xuất là những cán bộ kỹ thuật của Sở Khoa
học và Công nghệ Lâm Đồng (trong đó có thạc sĩ Hùng bây giờ). Đến nay, qua đánh
giá khoa học cho thấy, nấm linh chi đỏ gốc Đà Lạt sản xuất tại vùng đất Lâm
Đồng cơ bản đạt các hàm lượng dược tính (tăng khả năng miễn dịch cơ thể, hỗ trợ
ngăn ngừa và điều trị ung thư…) tương đương với linh chi các loại nhập về từ nhiều
nước châu Á. Đặc biệt khi trồng ngay tại vùng sinh thái bản địa Đà Lạt thì linh
chi đỏ càng đạt tỷ lệ cao về hoạt chất dược lý và hương vị đắng thơm khác biệt,
mang về giá trị kinh tế vượt trội cho người sản xuất.
Tuy nhiên, dù là “người trong nghề”, nhưng đến đầu năm
2016, thạc sĩ Hùng mới có điều kiện xây dựng hoàn chỉnh diện tích 300m² nhà trồng nấm linh chi đỏ Đà Lạt ở đường Ngô Tất Tố, Đà Lạt, trong đó đưa vào sản xuất
100m² giai đoạn 1 với những kết quả khả
quan nêu trên. Còn lại 200m², Hùng tiếp
tục đặt phôi giống trồng mới trong quý 3 và quý 4 năm 2016. Phần chỉ đạo kỹ
thuật do thạc sĩ Hùng đảm trách, phần thực hành sản xuất do 2 thành viên trong
gia đình thường trực. “Tất cả công đoạn chăm sóc nấm linh chi đỏ Đà Lạt của Cơ
sở Phượng Hoàng đều không sử dụng thuốc trừ sâu và phân bón hóa học. Toàn bộ
dinh dưỡng và các chất sinh học phòng trừ bệnh hại tổng hợp đã phối trộn trong
bịch giá thể phôi giống. Quá trình chăm sóc chủ yếu tưới nước cân đối qua hệ
thống tự động lắng lọc, khử trùng; đồng thời áp dụng các biện pháp sinh
học để luôn đảm bảo môi trường nhà nấm trong lành…”-
thạc sĩ Hùng cam kết.
Hiện tại Cơ sở sản xuất nấm linh chi
Phượng Hoàng đã được cấp chứng nhận “cơ sở sản xuất đủ điều kiện an toàn thực
phẩm”, và đang hoàn tất thủ tục xét cấp chứng nhận “sản xuất đạt tiêu chuẩn
VietGAP”…/.THÁNG 7/2016
