VĂN VIỆT
Từ ngày 01/01/2015, vùng nông nghiệp Lâm
Đồng phải loại trừ hoàn toàn thuốc Methyl Bromide xông hơi, khử trùng trong sản
xuất các loại rau, hoa… theo cam kết của Việt Nam đối với việc thực hiện Nghị định
thư Montreal của Liên Hiệp Quốc về chống suy giảm tầng ôzôn. Thay thế cho
Methyl Bromide, người sản xuất nông nghiệp của Lâm Đồng đã và đang tích cực tìm
các biện pháp khác nhau để vừa bảo vệ sự an toàn hơn cho đất, vừa nâng cao chất
lượng và năng suất cây trồng.
Theo Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm Đồng, vùng nông
nghiệp Lâm Đồng hiện đang canh tác đa dạng các chủng loại rau, hoa kèm theo với
những diễn biến dịch hại ngày càng phức tạp, trong đó có xuất hiện nhiều loại
bệnh hại rất khó lường trước để phòng trừ kịp thời như tuyến trùng, nấm Fusarium
sp phá hoại bộ rễ … Trong một thời gian dài, các loại cây trồng chủ lực như hoa
cát tường, cẩm chướng, đồng tiền; hoa cúc; dâu tây; rau thuộc họ thập tự…:thường
xuyên nhiễm các loại bệnh sưng rễ, thối rễ, héo rũ, dẫn đến năng suất và chất
lượng sản phẩm thu hoạch bị ảnh hưởng không nhỏ. Để trừ diệt những mầm bệnh “kinh
niên” này, người sản xuất nông nghiệp Lâm Đồng đã tìm đến thuốc Methyl Bromide để
dùng xông hơi, khử trùng cho đất trước khi xuống giống gieo trồng các loại rau,
hoa…Thống kê từ năm 2012 – 2014, vùng rau, hoa Lâm Đồng có hơn 453ha đất phải
xử lý sạch bệnh với gần 232.000kg thuốc Methyl Bromide, trong đó chiếm tỷ lệ
60% diện tích đất sử dụng của các doanh nghiệp như: Trang trại Langbiang Farm,
các công ty Bonifarm, Florama Việt Nam, Agrivina, Á Châu…Còn lại tỷ lệ 40% diện
tích đất sử dụng của quy mô hộ gia đình nông dân Đà Lạt, Lạc Dương, Đơn
Dương…Lượng Methyl Bromide xông hơi, khử trùng nhiều nhất là từ 70- 75kg trên
mỗi sào diện tích đất trước đó đã nhiễm nặng bệnh thối rễ cây trồng do nấm
Fusarium sp tấn công…
Qua khảo sát của Hiệp hội Hoa Đà Lạt, ở vùng sản xuất
Đà Lạt sử dụng 3 loại thuốc Methyl Bromide gồm Bromine- Gas 98%, Bromine – Gas
100% và Dowfome 98%, kết quả đã “đánh nhanh, diệt gọn” các loại sâu bệnh vừa
nêu và kể cả những mầm chồi cỏ dại nằm sâu dưới mặt đất từ 40- 50cm. Tuy nhiên,
nhược điểm của thuốc Methyl Bromide là thuộc nhóm độc 1, nếu sử dụng lâu dài sẽ
ảnh hưởng tiêu cực đến hệ vi sinh vật có ích trong đất, đồng thời chất độc có
thể “dẫn lưu” theo nước tưới lên trên lớp bề mặt của đất, phát tán ra không
gian môi trường, góp phần làm tăng nguy cơ suy giảm tầng ôzôn có chức năng ngăn
cản các tia cực tím có hại từ mặt trời. Riêng ở vùng chuyên canh hoa Đà Lạt và các
vùng phụ cận, người sản xuất đã và đang thực hành nhiều cách xông hơi, khử
trùng cho đất mà không cần phải dùng thuốc Methyl Bromide vẫn mang lại những
hiệu quả đáng quan tâm. Như biện pháp đơn giản nhất là sau thu hoạch để đất
hoang hóa một thời gian, hoặc tiếp tục sản xuất luân canh, chọn các loại giống
cây có khả năng kháng bệnh cao. Phổ biến hơn, người sản xuất cũng đã sử dụng
hình thức xông hơi sinh học theo hướng dẫn của Chi cục Bảo vệ thực vật Lâm
Đồng. Theo đó, để phòng trừ bệnh tuyến trùng và bệnh nấm Fusarium sp lây lan
trong đất, bằng cách phối trộn hỗn hợp gồm phân bò đã hoai mục, vôi bột và 2
chế phẩm sinh học là Saponin và Trichoderma để bón đều trên bề mặt đất vườn,
sau đó cày đảo nhiều lần, tưới nước đủ giữ độ ẩm rồi phủ kín màng nilon trong
vòng 7 ngày trước khi xuống giống gieo trồng vụ hoa cúc và hoa lily mới.
Riêng
khi xông hơi trồng cây rau bắp cải thì sử dụng loại thuốc sinh học có tên là
Flusufamide (Nebijin 0.3DP) kết hợp với việc bố trí các hệ thống bẫy dẫn dụ côn
trùng gây hại. Bên cạnh đó, đã có doanh nghiệp sản xuất hoa quy mô ở Lâm Đồng
áp dụng phương pháp khử trùng bằng nhiệt thông qua hệ thống phủ tấm bạt mỏng
dẻo, trong suốt trên đất từ 1- 2 tháng... Ngoài ra, thay vì dùng thuốc Methyl
Bromide, nông dân Lâm Đồng cũng sử dụng các loại thuốc hóa học như Dazomet,
Metam sodium và các loại thuốc trừ sâu, diệt cỏ khác nằm danh mục …
Đánh giá chung cho thấy, những biện pháp khử trùng đất
thay thế thuốc Methyl Bromide nói trên – dẫu mang lại những hiệu quả đáng kể,
nhưng vẫn chưa thực sự “hoàn hảo”, vẫn còn bộ lộ nhiều hạn chế như: phải đầu tư
nhiều nguồn vốn, phải qua quá nhiều công đoạn phối trộn chế phẩm với các vật tư
phân bón khác, còn phụ thuộc vào nguồn năng lượng ánh sáng mặt trời ở mùa
khô….Bởi vậy, ngay từ bây giờ, ngành nông nghiệp Lâm Đồng vẫn phải tiếp tục
triển khai nghiên cứu, khảo nghiệm một cách đồng bộ, chuyên sâu để xây dựng một
quy trình khử trùng đất được hoàn thiện hơn…/.
THÁNG 11/2014