“Hai mặt” của con nu Tà Nung

VĂN VIỆT

Lần đầu tiên, từng hộ nông dân xã Tà Nung, Đà Lạt nuôi dúi (con nu) trong chuồng nhà đã nhân đàn sinh sản. Đây là giống vật nuôi đang có giá trị thực phẩm khá cao trên thương trường, nhưng vẫn chưa hết rủi ro với điều kiện sinh thái mới, nên người nông dân rất cần nhiều hơn nữa những giải pháp hỗ trợ kỹ thuật đồng bộ, kịp thời, nhằm tránh những thiệt hại bất ngờ vẫn thường hay xảy ra. 

CON NU “LÝ THUYẾT”

Con dúi ( nu) nuôi ở xã Tà Nung, Đà Lạt thuộc loài động vật hoang dã đã được thuần hóa từ các trại giống ở tỉnh Đồng Nai. Với Đề tài “Xây dựng mô hình nuôi dúi (nu) theo hướng an toàn dịch bệnh”, từ tháng 7/2013, Trung tâm Nông nghiệp Đà Lạt đã hỗ trợ 250 triệu đồng cho 11 hộ nông dân xã Tà Nung, mỗi hộ mua 32 con nu giống về nuôi. Để được “thụ hưởng” nguồn vốn này, mỗi hộ nông dân phải trải qua bình chọn từ cộng đồng thôn ( buôn) đến cấp xã và cấp thành phố với các tiêu chí về nguồn vốn đối ứng, kinh nghiệm tăng đàn vật nuôi, tích cực chuyển giao kỹ thuật cho các hộ nông dân khác trong vùng…Trong đó, vốn đối ứng trung bình của mỗi hộ nông dân gồm khoảng hơn 10 triệu đồng tiền xây chuồng trại và hơn 20 mét vuông mặt bằng xây dựng. Toàn bộ kỹ thuật nuôi nu của nông dân đều được “cầm tay chỉ việc” hàng tuần bởi 3 bác sĩ thú y và 2 kỹ sư chăn nuôi của Trung tâm Nông nghiệp Đà Lạt.  

Nếu dựa theo “lý thuyết” từ các trại giống nu trong nước, mỗi hộ gia đình với đàn nu giống ban đầu 26 con cái và 6 con đực, nuôi thêm 2 tháng trở lên là con nu cái bắt đầu sinh sản trung bình mỗi năm từ 3- 4 lứa, mỗi lứa từ 3- 4 con. Nuôi đủ thức ăn an toàn, đảm bảo quy trình kỹ thuật đến 7 tháng sau, mỗi con nu con sẽ tăng trọng lên từ 1,7kg- 2 kg. Đến cuối tháng 8/2014, giá bán nu giống hơn 01 triệu đồng/cặp và giá bán nu thịt 450.000 đồng/kg, nhưng vốn đầu tư mua thức ăn chưa quá 100.000 đồng/con. Hạch toán thu- chi, sau 1 năm, một cặp nu giống sẽ tích lũy khoản lời cho người chăn nuôi ước tính cả chục triệu đồng.    

CON NU THỰC NGHIỆM

Ông Nguyễn Minh Hùng ở thôn 6, xã Tà Nung, Đà Lạt được “xếp loại” là người nuôi nu thực nghiệm đạt kết quả cao nhất ở địa phương, nhưng so sánh vẫn còn một khoảng cách khá xa so với con nu lý thuyết. Là một người có gần 15 năm kinh nghiệm nhân đàn nhiều giống vật nuôi như bò vàng, heo rừng, bồ câu Pháp, ong mật, vịt xiêm…nên ông Hùng đã tham gia rất tích cực việc xây dựng mô hình nuôi nu giống và nu thương phẩm ở địa phương. Tham quan chuồng trại nuôi nu của ông Hùng mới thấy việc xây dựng bài bản với 21 ô gạch nằm trong diện tích gần 30 mét vuông. 

Tuân thủ đúng trình tự chăm nuôi theo hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật thuộc Trung tâm Nông nghiệp Đà Lạt, sau gần 2 tháng đầu tiên, đã có 1 con nu cái trong đàn nu giống của ông Hùng sinh ra 2 nu con. Nhưng đáng tiếc, chưa đầy một tuần tuổi vừa qua, 1 con nu con đã bị con nu mẹ cắn chết. Rồi từ đó đến giờ, tình trạng này vẫn tiếp tục xảy ra, hậu quả làm chết tất cả 12 con nu con khi chưa kịp mọc lông. “ Tôi vẫn chưa tìm ra nguyên nhân vì sao con nu mẹ lại ăn thịt con nu con một cách bất ngờ như vậy ! ”- ông Hùng chia sẻ.

Cũng theo ông Hùng, những tháng đầu nhốt nuôi, đàn nu giống 32 con của gia đình ông cũng đã bị chết đến 7 con vì nhiễm các bệnh đau mắt, thương hàn, ỉa chảy...do chưa kịp thích nghi với điều kiện khí hậu, thời tiết, thức ăn của vùng đất mới Tà Nung. Nhưng thiệt hại này đã rút ra bài học kinh nghiệm cho ông Hùng nói riêng, cho người chăn nuôi ở Tà Nung nói chung. 

Đó là phải cho nu uống thuốc, tiêm phòng ngừa đúng liều lượng, đúng lúc; đồng thời cho nu ăn thức ăn mía, bắp…phải khô giòn và sạch; hàng tuần quét dọn chuồng trại đảm bảo vệ sinh; cho nu đực và nu cái giao phối theo đúng thời gian định kỳ...Nhờ đó, đàn nu ông Hùng về sau đã phát triển thêm 11 “thành viên mới” “trưởng thành” từng ngày, trong đó có cá thể đang bước sang lứa sinh sản thứ 2.

Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Giám đốc Trung tâm Nông nghiệp Đà Lạt thống kê bình quân tỷ lệ nu giống chết ở xã Tà Nung khoảng 11%, một tỷ lệ vẫn đang ở mức cho phép đối với người nuôi ở vùng “đất lạ”. Trong khi phần lớn số nu cái nuôi còn lại đều đã sinh sản thành công lứa đầu tiên. “ Đội ngũ bác sĩ thú y, kỹ sư chăn nuôi của Trung tâm chúng tôi tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện quy trình kỹ thuật nuôi con nu Tà Nung sinh sản đến lứa thứ 2, thứ 3 tới…”- ông Quang nói.   

THÁNG 8/2014