Đổi trắng thành xanh - hành trình bao lâu nữa
?
VĂN VIỆT
Sau gần ba thập niên lắp dựng nhà màng ni lông (còn gọi là nhà kính),
giá trị sản xuất nông nghiệp đã tăng lên đến gấp năm, gấp mười lần. Tuy nhiên mặt
trái nhà kính đã góp phần tác động tiêu cực môi trường sinh thái và cảnh quan
du lịch. Đã có nhiều giải pháp giảm dần và đi đến thay thế hoàn toàn màu trắng
nhà kính để trả về màu xanh nguyên trạng của thị trấn các huyện phụ cận và nội ô thành phố Đà Lạt của Việt Nam nói
chung, Tây Nguyên nói riêng từ năm 2025 đến năm 2030, nhưng đi vào cuộc sống vấp
phải nhiều vướng mắc, khó khăn. Vậy hành trình đổi trắng thành xanh của nông
nghiệp nội ô Đà Lạt và thị trấn các huyện phụ cận đang cần thêm những giải pháp
nào hiệu lực hơn và cần thêm bao lâu nữa mới đủ thời gian thực hiện???
Đến nay đã gần 30 năm, kể từ
khi Công ty TNHH Dalat Hasfarm đến từ Hà Lan dựng những căn nhà khung bằng gỗ
có mái lợp bằng plastic (nhà kính) đầu tiên tại Đà Lạt, được
coi là biểu tượng của nông nghiệp áp dụng công nghệ cao, một hiện tượng đột phá
về năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế xã hội trong ngành nông nghiệp
tỉnh Lâm Đồng và hiện chưa có giải pháp canh tác nào khác có thể thay thế được.
Gần đây, không ít nhận định cho rằng việc canh tác nhà
kính đã góp phần làm biến đổi khí hậu Đà Lạt, chịu trách nhiệm chính cho những
trận ngập lụt, một hình thái thời tiết cực đoan cũng như đang ảnh hưởng cảnh
quan mộng mơ và "sức khỏe" hệ sinh thái của Đà Lạt…
Chủ động
điều chỉnh môi trường phù hợp nhiều loại cây trồng
Trang
trại Rau thủy canh Jolly nằm khuất lấp phía sau khu dân cư đường phố Trần Nhân
Tông, phường 8, TP Đà Lạt trong 8 tháng đầu năm 2024, mỗi ngày thu hoạch, sơ
chế đóng gói cung ứng cho thi trường trong nước khoảng 150 kg rau thủy canh các
loại, tương ứng với doanh thu bình quân 5 triệu đồng/1.200m2 diện tích nhà kính. Hạch toán mọi chi phí, kể cả
chi phí khấu hao nhà kính, mỗi ngày trang trại thu lãi ròng hơn 3 triệu đồng/1.200m2.
Nhân lên sơ bộ thành lợi nhuận mỗi năm hơn 7,7 tỷ đồng/ha. Anh Phong Ngọc Dũng
(41 tuổi) điều hành Trang trại rau thủy
canh Jolly cho biết, đây là năm thứ 8, Trang trại vận hành hệ thống thủy canh chăm
sóc rau nhà kính trên cơ sở chuyển đổi từ diện tích cây hồng ăn trái, cây cà
phê già cỗi trồng ngoài trời, thu nhập bấp bênh mỗi năm môt, hai chục triệu
đồng. Quy mô lập trang trại rau thủy canh đầu tiên năm 2017 với diện tích 300m2
nhà xưởng sơ chế, đóng gói sau thu hoạch, ươm cây giống, 1.500m2 nhà
kính bên trong lắp đặt khép kín dây chuyền thủy canh hồi lưu, tổng mức đầu tư
hơn 1 tỷ đồng. Vạn sự khởi đầu nan trong 5 tháng cuối năm 2017, trang trại trồng
6 lứa rau xà lách thủy canh, tổng sản lượng 30 tấn. Giá thị trường thời điểm
này khoảng 20.000 đồng/kg, tương ứng với tổng doanh thu 600 triệu đồng. Tỷ lệ
trừ chi phí khấu hao nhà kính, chi phí đầu vào khoảng 30%. Tỷ lệ còn lai 70% thu
nhập lãi ròng.
Từ sản
xuất lợi nhuận cao của Trang trại Rau thủy canh Jolly, phường 8, TP Đà Lạt phù
hợp với nhận định của Công ty TNHH Dalat Hasfarm: Cần phải xác định ứng dụng
công nghệ cao trong sản xuất nông nghiệp không chỉ có giải pháp canh tác trong
nhà kính đơn thuần, mà trong đó còn có rất nhiều giải pháp khác như nông nghiệp
4.0. nông nghiệp thông minh, nông nghiệp tuần hoàn hay mới nhất là ứng dụng trí
tuệ nhân tao (AI). Canh tác trong nhà
kính còn kéo theo hàng loạt các lợi ích khác như giảm lượng nước tưới, giảm bay
hơi, thu gom, tái sử dụng nước tưới, giảm lượng hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật,
bảo vệ cây trồng khỏi các hình thái cực đoan của thời tiết, phù hợp với việc
canh tác áp dụng giải pháp phòng trừ bệnh hại bằng thiên địch và các loại nấm đối
kháng có ích
Nhận diện tác nhân tiêu cực về “sức
khỏe” hệ sinh thái
Qua đây, Công ty TNHH Dalat Hasfarm cho rằng, các tác động
tiêu cực về “sức khỏe” hệ sinh thái phần lớn thuộc vấn đề quy hoạch và cơ sở hạ
tầng tại các khu vực có nhà kính tập trung. Hơn nữa đến nay, chưa thấy công trình nghiên
cứu nào trên thế giới đặt vấn đề về việc nhà kính gây lũ lụt hay làm suy giảm
nước ngầm. Tuy nhiên những
khu vực phát triển “nóng” giải pháp canh tác trong nhà kính, nhà lưới thực tế
mang lại những hệ lụy nhất định về cảnh quan du lich, hệ sinh thái đặc trưng của
vùng đất Nam Tây Nguyên.
Bởi vậy, Công ty TNHH Dalat Hasfarm nhấn mạnh: “Để phát huy hiệu quả một cách tối đa, cần có sự kết hợp
của nhiều giải pháp canh tác khác nhau, cũng như một quy trình từ sản xuất đến
tiêu dùng một cách phù hợp đối với từng sản phẩm. Và quan trọng nhất là vai trò
các cơ quan quản lý nhà nước trong công tác quy hoạch và định hướng phát triển
nhà kính nông nghiệp…”
(CÒN NỮA)
*Ảnh:
Giải pháp trồng rau thủy canh hồi lưu nhiều tầng, khối lượng
nước thoát an toàn ra môi trường không đáng kể tại Trang trại Jolly, phường 8,
Đà Lạt
Sử dụng thiên địch thay thế thuốc bảo vệ thực vật hóa học
tại một trong những nông trại nhà kính của Dalat Hasfarm.
Phát triển tự phát giải
pháp canh tác trong nhà kính, nhà lưới thực tế mang lại những hệ lụy nhất định.
