VĂN
VIỆT
Mùa tái canh cà phê năm 2017, Vườn
ươm cà phê Lâm Huê ở xã Gia Lâm, Lâm Hà được Sở NN&PTNT Lâm Đồng chứng nhận
300.000 cây giống đạt tiêu chuẩn chuyển đổi nông nghiệp bền vững (VnSAT). Đây
là kết quả 15 năm hoàn chỉnh kỹ thuật gieo ươm cà phê chất lượng cao của vợ chồng
Đinh Văn Lâm và Lê Thị Huê (cùng thế hệ 7X) ở xã này.
Đất để ải, hạt hóng gió
Hàng
năm vùng cà phê huyện Lâm Hà nói riêng, tỉnh Lâm Đồng nói chung bước vào thời
điểm cải tạo tái canh, trồng mới trên các diện tích chuyển đổi từ tháng 5 đến
tháng 8 nhờ tận dụng thời tiết mưa nhiều. Dẫu vậy đến đầu tháng 10/2017, tôi đến
Vườn ươm Lâm Huê ở xã Gia Lâm, Lâm Hà vẫn còn những chuyến xe chở cây giống cà
phê xuất bán đợt cuối trong năm 2017, cung cấp cho nông dân trong và ngoài địa
phương theo đặt hàng hơn một năm trước. Chị Lê Thị Huê ( sinh năm 1974), chủ vườn
giải thích: “ Từ tháng 9 trở đi, những hộ nông dân mua cây cà phê giống của Vườn
ươm Lâm Huê chúng tôi về trồng mới trên những diện tích có đủ nguồn nước tưới tại
chỗ. Đây là những luống cây giống cà phê thực sinh được gieo ươm sau cùng trong
năm 2016, nhưng tất cả đều đáp ứng tiêu chuẩn 5 cặp lá tươi xanh, chiều cao cây
từ 30cm trở lên…”
Anh
Đinh Văn Lâm (sinh năm 1971), chồng chị Huê dẫn tôi tiếp cận từng luống đất vườn
ươm rồi “minh họa” thêm: “Mỗi khu vực vườn ươm ở đây xuống hạt giống trồng theo
từng diễn biến thời tiết khác nhau, nhưng phải đảm bảo thời gian sinh trưởng của
cây giống đưa vào bầu đất nhỏ khoảng 5-6 tháng trước khi xuất vườn. Chưa kể 3
tháng trước đó phải thực hiện các khâu tách vỏ lụa cà phê, lấy hạt phơi hóng
gió cho vừa đạt độ khô, phơi đất để ải, xử lý đất, phối trộn các loại phân chuồng
hoai mục, gieo hạt trên luống đất cao 20cm trở lên, phối trộn giá thể trong bầu
đất với tỷ lệ thích hợp…”
Mới
hay những giải pháp kỹ thuật mà vợ chồng Lâm- Huê vừa “thuyết minh” cho tôi là thành
quả đúc kết cả một giai đoạn hơn 15 năm học hỏi nhiều nơi về áp dụng, hoàn chỉnh
kỹ thuật vườn ươm cà phê thực sinh của mình. Nhưng nếu tính thời điểm xuất phát
làm nghề vườn ươm ban đầu của Lâm – Huê thì ngược về hơn 18 năm đã qua. “ Từ
năm 1998- 1999, vợ chồng chúng tôi thay nhau về vùng chè Hà Giang, Bảo Lộc nhiều
ngày để học nghề sản xuất hom giống chè cành. Học xong đưa hom giống chè cành về
sản xuất trong vườn nhà và cung cấp cho những hộ nông dân quanh vùng Nam Ban.
Sau đó 3- 4 năm, các cơ quan nông nghiệp huyện Lâm Hà khảo sát đạt hiệu quả về
kỹ thuật sản xuất giống chè cành, nên đã quyết định chọn vườn ươm chúng tôi làm
điểm mô hình chuyển đổi vài trăm mét vuông sang sản xuất cây giống cà phê chè
catimor thực sinh …”, chị Huê kể lại.
Vài
lứa cây cà phê giống thu hoạch đầu tiên trồng tại các vườn mô hình ở Nam Ban nhờ
ngành nông nghiệp huyện Lâm Hà hướng dẫn, chuyển giao kỹ thuật, kết quả phần lớn
đạt các yêu cầu kỹ thuật đặt ra. Rồi tiếp tục được nhà nước trợ giá khuyến
khích phát triển, Vườn ươm Lâm Huê đã dần nâng cấp, mở rộng tổng diện tích lên 2.000m2.
sản xuất ổn định từ năm 2012 đến nay, công suất mỗi năm 300.000 cây giống cà
phê vối và cà phê chè thực sinh đạt hiệu quả cao. Tháng 3/2017, Sở NN&PTNT
Lâm Đồng chính thức Chứng nhận Vườn ươm giống cà phê Lâm Huê đạt tiêu chuẩn
tham gia chuyển đổi nông nghiệp bền vững thuộc Dự án VnSAT.
Năng suất 7- 8 tấn/ha
Theo
Sở NN&PTNT Lâm Đồng, Vườn ươm Lâm Huê đạt tiêu chuẩn tham gia VnSAT vì đã hội
đủ các yêu cầu kỹ thuật đối với cây giống cà phê thực sinh bầu nhỏ gồm: Hình
thái cây sinh trưởng không sâu bệnh, thân thẳng; bộ lá có từ 5 cặp trở lên; bộ
rễ không bị nấm bệnh, một rễ cọc thẳng và nhiều rễ tơ hữu ích; đường kính gốc lần
lượt 0,3cm và 0,4cm đối với cà phê chè và cà phê vối, đo từ cách mặt bầu 1cm;
chiều cao từ 30cm trở lên…Bên cạnh đó vườn ươm đáp ứng các yêu cầu về cơ sở vật
chất như: mặt bằng thoát nước nhanh, nguồn điện lưới cung cấp ổn định, nguồn nước
tưới không bị ô nhiễm hóa chất, nguồn đất đưa vào bịch ươm lấy từ lớp mặt dưới
30cm, đường giao thông ô tô đến tận vườn…
Đi
giáp vòng vườn ươm, vợ chồng Lâm- Huê mở cánh cổng thép dẫn lối vào vườn cà phê
chè và cà phê vối kinh doanh, từng chùm trái chen chúc trên cành, dự kiến thu
hoạch niên vụ 2017- 2018 lần lượt mỗi hecta sản phẩm hạt nhân khoảng hơn 4 tấn
và 7 tấn. Đây cũng đồng thời là diện tích cà phê mô hình để trao đổi, nhân rộng
kinh nghiệm canh tác giống “chè” và giống “vối” đối với nông dân Lâm Đồng đến
vườn ươm Lâm – Huê đặt mua giống và tìm hiểu kỹ thuật đào hố trồng, chăm sóc tại
chỗ…
Anh
Ngô Trung Kiên, Chủ tịch Hội Nông dân xã Gia Lâm, Lâm Hà đánh giá “Toàn xã Gia
Lâm với tổng diện tích khoảng 1.000ha cà phê thì chiếm đến tỷ lệ 60-70% diện
tích đang sử dụng giống thực sinh của Vườn ươm Lâm Huê thâm canh và tái canh trồng
mới. Trong đó những diện tích cà phê đang thời kỳ kinh doanh tiếp tục khẳng định
hiệu quả về năng suất và chất lượng trên thị trường. Hội Nông dân xã Gia Lâm luôn
khuyến cáo nông dân địa phương chọn lựa sử dụng nguồn cây giống cà phê có xuất
xứ rõ ràng, đạt chất lượng cạnh tranh như của Vườn ươm Lâm Huê… ”
THANG 10/2017
