Chủ Nhật, 4 tháng 1, 2015

Đam Rông có cây “chè hoang”

VĂN VIỆT
Định cư nhiều năm trên đất Đam Rông, người đồng bào dân tộc thiểu số ( gốc phía Bắc) phát hiện những quần thể cây chè dây sống hoang dại trong các khu rừng, nên hàng ngày đã thu hái cành, lá đem về chế biến làm thức uống thực phẩm chức năng trong gia đình…

Tình cờ sau bữa ăn trưa giữa rừng Đam Rông, được người đồng bào thiểu số ( gốc phía Bắc) mời ly “chè hoang” nóng hôi hổi, bốc khói thơm nồng, anh Hoàng Duy Thành, chủ một doanh nghiệp trồng cây gây rừng ở đây liền nghĩ đến việc chuyên canh đại trà. Đối chiếu những tài liệu khoa học y dược, anh Thành thấy rằng, đây là giống chè dây hoang dã, từ lâu đã được tìm thấy ở nhiều vùng rừng núi phía Bắc, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, chữa các bệnh mất ngủ, ợ chua, đau rát thượng vị…Với địa hình và sinh thái rừng núi Đam Rông, Lâm Đồng ( thuộc Nam Tây Nguyên), cây chè dây thuần dưỡng trồng mới rồi chế biến sẽ có những hương vị đặc trưng riêng. Bởi vậy, ngay từ đầu năm 2011, anh Thành và các cộng sự của mình đã hăm hở bắt tay vào nghiên cứu trồng thực nghiệm, hàng tháng đúc kết, bổ sung quy trình rồi nhân lên canh tác quy mô lớn trên các khu đồi núi thuộc xã Liêng Srônh, Đam Rông.
        “Trong điều kiện nguồn vốn đang gặp nhiều khó khăn, nhưng cây chè dây hoang dã ở Đam Rông vẫn  “kích cầu” chúng tôi xúc tiến đầu tư vì đây là cây dược liệu đặc sản, mang nhiều lợi thế so sánh của cao nguyên Lâm Đồng… ”- anh Thành chia sẻ. Theo đó, được UBND huyện Đam Rông hỗ trợ 80 triệu đồng về chương trình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, anh Thành cùng các cộng sự tiến hành xây dựng vườn ươm chè dây vài trăm mét vuông tại một thung lũng đèo Chuối của xã Liêng Srônh. Ươm bằng hạt và bằng giâm cành. Vừa sản xuất vừa nghề dạy nghề, những tỷ lệ hạt không nảy mầm, cành giâm không ra rễ…theo từng tháng liên tục giảm xuống từ tỷ lệ phần lớn xuống còn tỷ lệ phần nhỏ. Rồi đưa ra trồng sản xuất “thăm dò” khoảng vài ngàn mét vuông mô hình, sau đó phát triển dần lên nhiều héc ta, một năm sau vào mùa thu hoạch chính với năng suất cơ bản đạt yêu cầu đặt ra. 
Anh Lý Hữu Chiến, một cộng sự của anh Thành và là người trực tiếp tổ chức, điều hành sản xuất cây chè dây Đam Rông nhớ lại: “ Được nhiều hộ gia đình đồng bào thiểu số (gốc phía Bắc) trợ giúp kỹ thuật, công nhân của chúng tôi thu hái chè dây vào buổi sáng sớm, nắng chưa lên cao. Thu hoạch bằng cắt cành, mỗi cành dài khoảng 30cm tính từ đọt búp trở xuống. Buổi chiều tập trung chế biến toàn bộ nguyên liệu tươi đã thu hái trong ngày. Thành phẩm chè dây luôn đạt các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm vì trước đó, khâu sản xuất nguyên liệu trên vườn đồi đều hoàn toàn không sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu hóa học..”
Cuối năm 2011, thành phẩm mang nhãn hiệu Chè dây Cao Nguyên của anh Thành và cộng sự lấy mẫu phân tích, kiểm nghiệm bởi các cơ quan khoa học trong tỉnh Lâm Đồng và thành phố Hồ Chí Minh, kết quả đều đạt các hàm lượng, chỉ tiêu về dược tính. Đến đầu năm 2012, Chè dây Cao Nguyên được Cục An toàn vệ sinh thực phẩm ( Bộ Y tế) Chứng nhận “ Phù hợp với quy định hiện hành về chất lượng, vệ sinh, an toàn thực phẩm và được phép lưu hành… ” Chứng nhận này có giá trị trong vòng 3 năm. Từ đây, anh Thành mới chính thức đưa Chè dây Cao Nguyên gồm sản phẩm túi lọc và đóng gói 100gam bán rộng rãi trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng. Tuy chỉ bước đầu làm quen với thị trường cạnh tranh, nhưng Chè dây Cao Nguyên nhanh chóng được người tiêu dùng đánh giá khá cao. Điển hình với những danh hiệu tôn vinh nhãn hiệu Chè dây Cao Nguyên gồm: Huy chương Vàng và Danh hiệu thực phẩm chất lượng an toàn vì sức khỏe cộng đồng ( Hội chợ triển lãm tại thành phố Hồ Chí Minh tháng 8/2013); biểu tượng thương hiệu hàng đầu Việt Nam năm 2013 ( Ban Tổ chức Chương trình khảo sát thương hiệu hàng đầu Việt Nam cấp tháng 10/2013)….      
Dây chuyền chế biến nhãn hiệu Chè dây Cao Nguyên của anh Hoàng Duy Thành tại xã  Liêng Srônh, Đam Rông hiện đang khép kín với thiết bị máy băm, máy đóng gói, lò sấy …tổng giá trị khoảng 500 triệu đồng ( Sở Khoa học và Công nghệ Lâm Đồng hỗ trợ 160 triệu đồng), mỗi tháng chế biến cả tấn nguyên liệu tươi. Vùng nguyên liệu chè dây phục vụ chế biến tại chỗ - bên cạnh 20 ha của doanh nghiệp anh Thành còn có nhiều héc ta đang xây dựng liên kết sản xuất với các hộ gia đình đồng bào thiểu số ở Liêng Srônh, mở ra những triển vọng mới về thu nhập, việc làm ở bản làng vùng xa này./.
THANG 12/2014