VĂN VIỆT
Từ đỉnh cao đồi nương chuyên canh chuối Laba ở xã Đạ K’Nàng bao quát tầm mắt sang địa bàn các xã Phi Liêng, Liêng S’rông, Đạ R’Sal… của huyện Đam Rông, Giám đốc Nguyễn Huy Phương kỳ vọng “ 1.000ha chuối Laba sản xuất liên kết chuỗi, tiêu thụ theo hợp đồng trong và ngoài nước của Hợp tác xã Laba Banana Đạ K’Nàng chúng tôi đang đặt ra mục tiêu phấn đấu trở thành hiện thực vào năm 2025… ”
Sản lượng tiêu thụ chuối Laba 70% xuất khẩu, 30% trong nước
Đó dãy khu đồi nương với diện tích hơn 10ha chuyên chuối Laba đang bén đọt, vươn cành xanh tốt, được HTX Laba Banana Đạ K’Nàng chuyển đổi từ các cây trồng hiệu quả kinh tế thấp sau 2 tháng xuống giống trồng, thuộc địa phận thôn Păng Dung, xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông. Đây cũng là một trong diện tích chuyển đổi cuối cùng trong năm 2021 để đón năm mới Nhâm Dần 2022, nâng tổng số lên 300 ha diện tích chuối Laba sản xuất liên kết theo hợp đồng với khoảng 80 nông hộ tại Hợp tác xã (HTX) Laba Banana Đạ K’Nàng. Trong đó gồm 60 nông hộ người đồng bào dân tộc thiểu số, 20 nông hộ người Kinh.
Tính riêng năm 2021, HTX Laba Banana Đạ K’Nàng vận động nông hộ trong và ngoài thành viên HTX chuyển đổi khoảng 50ha diện tích cà phê già cỗi sang trồng chuối Laba, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu theo hợp đồng đã ký kết trong thời hạn 3 năm. Kết quả trong năm 2021, HTX tiếp tục duy trì sản lượng chuối Laba xuất khẩu sang Nhật Bản 6.000 tấn, Trung Quốc khoảng 300 tấn; đồng thời mở rộng thị trường xuất khẩu mới đến các nước Hàn Quốc (khoảng 600 tấn); Malaysia (khoảng 400 tấn); Mỹ (40 tấn)… Thống kê tổng sản lượng chuối Laba xuất khẩu chiếm 70% tổng sản lượng thu hoạch trên tất cả diện tích sản xuất liên kết của HTX; còn lại tỷ lệ 30% tiêu thụ thị trường trong nước.
“ Kết thúc năm 2021, các đối tác tiếp tục đặt vấn đề với HTX chúng tôi cung ứng tăng gấp nhiều lần khối lượng nhập khẩu chuối Laba, tương ứng với diện tích cần mở rộng đến năm 2023 khoảng 500ha…”, Giám đốc Nguyễn Huy Phương thông tin. Bởi vậy trên cơ sở tiềm năng thị trường đầu ra rất dồi dào, HTX Laba Banana Đạ K’Nàng ký hợp đồng liên kết mới với 80 nông hộ với thời gian 3 năm nói trên.
Hợp đồng ràng buộc bên HTX đầu tư cho nông hộ liên kết 50% nguồn vốn đầu tư giống, vật tư, phân bón, kỹ thuật canh tác và bao tiêu toàn bộ sản phẩm thu hoạch với giá ấn định trước. Phía nông hộ phải tuân thủ theo quy trình canh tác chuối Laba theo hướng dẫn của HTX. Và sản phẩm chuối Laba thu hoạch phải đúng quy cách, số lượng và tiêu chuẩn theo cam kết trong hợp đồng. Hạch toán với hợp đồng 3 năm này, nông hộ chăm sóc đúng kỹ thuật đều nắm chắc khoản lãi canh tác chuối Laba của mình trung bình 300 triệu đồng/ha/năm.
Kỳ vọng 1.000 ha chuối Laba vào năm 2025
Theo anh Bùi Minh Tua, một trong các nông hộ tiên phong từ năm 2017 chuyển đổi 5 ha cà phê già cỗi sang trồng chuối Laba liên kết HTX Laba Banana Đạ K’Nàng chia sẻ rằng, tất cả nông hộ đều có thể tiếp cận và áp dụng hiệu quả quy trình kỹ thuật sau một năm được HTX này chuyển giao. Cụ thể gồm các giai đoạn canh tác như xuống giống trồng vào đầu mùa mưa, bón lót vôi khử trùng đất; bón phân hàng tháng đảm bảo liều lượng phù hợp; dùng giấy sinh học bao phủ từng buồng chuối để ngăn côn trùng; dùng mềm quấn quanh buồng chuối khi thu hoạch rồi đặt vào từng khay sắp xếp lên xe vận chuyển đến nhà xưởng của HTX sơ chế, đóng gói. “ 2 giai đoạn canh tác đáng lưu ý của cây chuối Laba ở xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông là sát khuẩn nấm bệnh trong đất trước khi xuống giống trồng và phòng trừ bệnh héo rũ trong mùa mưa hàng năm.
Nhưng cả 2 giai đoạn này đều được HTX chuyển giao cho nông hộ liên kết và thường xuyên giám sát để tạo điều kiện sinh trưởng tối ưu nhất cho cây chuối Laba… ”, nông dân Bùi Minh Tua chia sẻ.
Được biết từ tháng 8/2021 đến nay, nông dân Bùi Minh Tua chính thức được HTX Laba Banana Đạ K’Nàng “điều động” làm Cửa hàng trưởng Cửa hàng phân phối chuối Laba Đạ K’Nàng tại số 8, Yagout, Đà Lạt. Cửa hàng này tính đến hết tháng 12/2021 đã đạt doanh số trung bình hàng chục tấn mỗi tháng tiêu thụ đến các thị trường trong nước gồm thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, các tỉnh miền Tây Nam Bộ, duyên hải miền Trung…Dự báo qua tiếp xúc với khách hàng trong nước, bước sang năm mới 2022, khối lượng tiêu thụ chuối Laba thương hiệu Đạ K’Nàng tại thành phố Đà Lạt sẽ còn tăng vượt trội hơn nữa.
Cùng với đó, tại khu vực thôn Đạ Mur, xã Đạ K’Nàng, huyện Đam Rông trong năm mới 2022, HTX Laba Banana Đạ K’Nàng tiếp tục mở rộng nhà xưởng từ 6.000m2 lên 10.000m2, trong đó đầu tư khoảng 5 tỷ đồng trang bị mới dây chuyền sơ chế, chế biến chuối Laba thương phẩm, bột chuối Laba, chuối Laba sấy khô, nguyêu liệu sợi chuối Laba sản xuất các mặt hàng thủ công mỹ nghệ…, giải quyết việc làm tổng số 100 người, trong đó chiếm 70% người đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống tại địa phương.
Trao đổi với phóng viên, Phó Chủ tịch UBND xã Đạ K’Nàng, bà Mơ Bon K’Thơm đánh giá bước phát triển đột phá của HTX Laba Banana Đạ K’Nàng đã góp phần chuyển dịch hiệu quả cơ cấu cây trồng ở địa phương. Đặc biệt năm 2021 trong bối cảnh dịch covid phức tạp, HTX đã nỗ lực giải quyết việc làm, thu nhập cho hàng chục lao động, trong đó chiếm phần lớn lao động là người đồng bào dân tộc thiểu số địa phương. Phương hướng trong thời gian tới, chính quyền xã Đạ K’Nàng luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi để HTX Laba Banana Đạ K’Nàng mở rộng chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ chuối Laba với người nông dân trên địa bàn.
Vậy là từ những ghi nhận cuối năm cũ 2021 nói trên, phóng viên đồng thuận với kỳ vọng 1.000 ha chuối Laba từ HTX Laba Banana Đạ K’Nàng đến năm 2025…
tháng 2/2022