VĂN VIỆT
Gần mười năm quyết
định phá thế độc cây cây cà phê, Trang trại Huỳnh Điểu ở xã Hòa Ninh, huyện Di
Linh đã tạo ra đa dạng sản phẩm OCOP đặc trưng của Lâm Đồng.
Khám phá vườn cây OCOP ở xã Hòa Ninh, phóng viên ghi nhận sự chủ
động, sáng tạo chuyển đổi đa canh của chủ trang trại đã nâng giá trị gia tăng
trên mỗi luống đất, hàng cây hàng năm...
Đầu tháng 8/2019 vừa qua, tại khu vực trưng bày sản phẩm OCOP (mỗi
địa phương một sản phẩm) ở Trung tâm Hành chính Lâm Đồng nhân tổng kết mười năm
xây dựng nông thôn mới, sản phẩm trái bơ Mỹ ghép gốc giống bơ địa phương xã Hòa
Nình, huyện Di Linh với hình dáng căng tròn, phần “cơm” bên trong vàng ươm cô
đặc hấp dẫn, đã được lãnh đạo Trung ương, lãnh đạo tỉnh Lâm Đồng và đại biểu
các cấp, ngành trong tỉnh đến tham quan, tìm hiểu, đánh giá cao về tinh thần dám
nghĩ, dám làm, tìm tòi sáng tạo của nông gia 7X, anh Huỳnh Điểu.
Phóng viên thêm một lần nữa tiếp cận trang trại cây trái bốn
mùa, trong đó có trái bơ Mỹ của chủ nhân Huỳnh Điểu một ngày cuối tháng 8/2019.
Gặp ngày đang mưa, vườn cây trái Huỳnh Điểu tọa lạc bên đường nhựa lớn thuộc
thôn 14, xã Hòa Ninh, huyện Di Linh càng
trở nên xanh tươi hơn. Ngay ở đầu khu vườn đã được tiếp xúc cận cảnh những hàng
cây bơ Mỹ sum suê từng chùm trái từ gốc đến ngọn, chiều cao khoảng năm mét. Dưới
tán cây bơ trải dài những luống cà phê đang giăng mắc từng hàng trái xanh bằng
đầu chiếc đũa. Chủ vườn Huỳnh Điểu chia sẻ: “ Tổng cộng diện tích của trang
trại chúng tôi gần 3ha. Trong đó gốc cây cà phê đã trên dưới 20 năm tuổi, đạt
tỷ lệ 100% đều ghép cải tạo kết hợp với trồng mới cây ghép. Còn gốc cây giống bơ
địa phương ghép với chồi bơ Mỹ bắt đầu tiến hành từ năm 2010…”
Tính trong mười năm vừa qua, bình quân thu hoạch từ tầng cây
thấp nhất của Trang trại Huỳnh Điểu là cây cà phê ghép với năng suất từ 5- 7
tấn nhân/năm. Đây là kết quả sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm tại trang
trại từ chọn tạo, ươm ghép giống mới đến chăm bón và thu hoạch, đưa ra thị
trường tiêu thụ. Vận dụng kinh nghiệm ghép chồi cà phê cao sản, chủ nhân Huỳnh
Điểu tiếp tục ươm hạt, ghép gốc cây giống bơ địa phương với chồi giống bơ Mỹ
chất lượng cao. Đầu tiên trồng xen canh vài chục cây bơ Mỹ giống ghép các loại,
một năm sau phân tích kết quả và quy trình kỹ thuật phù hợp để nhân rộng đến
nay lên đến 600 cây. Rồi ba năm kế tiếp, bơ ra trái bói, thu hoạch bình quân
đến 50kg/cây. Đến năm tuổi thứ tư trở đi thì ổn định năng suất bơ Mỹ (chủ yếu gồm
các giống booth, pinkerton, reed, zutano) với trên 100kg/cây, chủ nhân Huỳnh
Điểu quyết định xen canh thêm tầng cây ăn trái che bóng, chắn gió và ngăn mưa
bên trên tầng cây cà phê, đó là sầu riêng, mắc ca, măng cụt, thanh long, bưởi
da xanh…
Hạch toán trong thời điểm tháng 8/2019, giá bơ Mỹ bán tại trang
trại Huỳnh Điểu trên dưới 50.000 đồng/kg. Nếu nhân với sản lượng phần lớn mỗi
cây thu 100kg thành doanh thu 5 triệu đồng. Và nhân tiếp sản lượng 600 cây bơ
Mỹ đang thu hoạch thì doanh thu vượt trội lên hơn 3 tỷ đồng. Chia sẻ kỹ thuật
trồng cây ăn trái OCOP xen canh với cà phê, chủ nhân Huỳnh Điểu cho biết mật độ
trồng cây cách cây từ 6m đến 9m đối với cây sầu riêng, mắc ca và bơ. Từng loại
cây ăn trái sau khi thu hoạch cần tập trung cắt cành, tỉa tán. Khi thời tiết
chuyển mùa phải áp dụng các biện pháp sinh học để xua đuổi côn trùng, phòng trừ
nấm bệnh phát sinh…
Cũng đến thời điểm cuối tháng 8/2019, bên cạnh cây bơ Mỹ, chủ
nhân Huỳnh Điểu đã ổn định cơ cấu vườn cây OCOP đang thu hoạch xen canh trên
diện tích 3ha cà phê trang trại của mình ở xã Hòa Ninh, huyện Di Linh gồm 25
cây sầu riêng Thái Lan (năng suất 300kg/cây); giàn cây thanh long chiều dài 800m,
chiều cao 3m (sản lượng 1.000kg/năm); 20 cây mắc ca (năng suất 10kg/cây/năm)...Và
nhân với giá thành từng loại cây ăn trái này từ 30- 80.000 đồng/kg, cộng với
doanh thu bơ Mỹ, cà phê, chủ nhân Huỳnh Điểu có thêm một năm lợi nhuận đột phá
từ vườn cây OCOP ở đây.
Kinh nghiệm trên diện tích 3ha của Trang trại Huỳnh Điểu ở xã
Hòa Ninh, huyện Di Linh cho thấy việc xen canh cây ăn trái OCOP không những ổn
định thu nhập quanh năm mà còn thực hiện chức năng che bóng, chắn gió, hạn chế
thiệt hại cho cây cà phê trong cả mùa mưa bão và mùa nắng hạn, góp phần cân
bằng môi trường sinh thái cho các loại cây trồng. Bởi vậy từ tháng 9/2019,
Trang trại Huỳnh Điểu phát triển đa canh với 100 cây mắc ca trồng mới. Và cũng trên
diện tích trang trại này, dự kiến đến tháng 9/2020, chủ nhân Huỳnh Điểu tiếp
tục bước vào thu hoạch vụ mùa đầu tiên gồm 45 cây sầu riêng Thái Lan, 200 cây
bơ Mỹ…
*tháng 9/2019
