VĂN VIỆT
Đất
phương Nam Lâm Đồng khí hậu khắc nghiệt, trồng cây gì, nuôi con gì để mong ước
làm giàu luôn là câu chuyện trăn trở quanh năm. Dẫu là “một công dân kỳ cựu”,
song cây tràm-loại cây rừng mới được người dân nơi miền quê này chú ý khi bất
ngờ nhiều hộ đã nhờ đó xây dựng nên cửa nên nhà.
*Từ lợi ích mười năm
Anh Phạm Tiến,
Chủ tịch UBND xã Đạ Oai (huyện Đạ Huoai, Lâm Đồng) là người được biết đến bởi
sự “gặp gỡ” ngẫu nhiên với cây tràm. Được Lâm trường huyện Đạ Huoai hợp đồng
giao 3 ha trồng rừng sản xuất tại thôn 1, xã Đạ Oai, gia đình anh đưa giống bời
lời về “định cư” và…nuôi chí thành triệu phú. Theo dõi chừng năm sau thấy bời
lời phát triển chậm quá, gia đình bèn mua giống cây keo lá tràm về trồng xen
theo lời bàn của bà con xóm giềng. Và điều may mắn đã đến. Tốc độ sinh trưởng
của tràm khá nhanh nên đã dần dần “chiếm lĩnh” trên toàn bộ diện tích đất mà
“khởi nguyên” chỉ giành cho bời lời.
Anh
Tiến cho biết: Tính toán tổng vốn, công đầu tư, chăm sóc trồng tràm trên 3 ha
trong vòng 2 năm qua khoảng 20 triệu đồng. Chừng 4 năm nưã sẽ thu hoạch, ước
mỗi năm chi phí thêm tiền thuê phát chồi cây toàn bộ vườn rừng từ 1 triệu đến
1,5 triệu đồng nữa. Tính chung sơ bộ nếu cây tràm giữ ở giá trung bình như hiện
nay, mỗi ha chủ vườn trồng, chăm sóc khoảng 6 năm sau sẽ đạt lợi nhuận từ 20
triệu đến 25 triệu đồng.
Thực ra anh Tiến
là một trong hàng chục hộ gia đình trên đất phương Nam Lâm Đồng sau này mới
nhận ra giá trị của cây tràm. Mười năm trước đây cây tràm đã hiện diện nhưng
người ta cứ bỏ mặc nó sống bằng khí trời trên các vườn đôì cao. Vả lại chủ nhân
trồng tràm chủ yếu theo hình thức hợp đồng với các lâm trường, lấy tiền công;
chứ chưa có đất để sở hữu cây tràm cho riêng mình. Người đầu tiên của xã Đạ Oai
đưa cây tràm lâm nghiệp về thửa vườn cá thể của mình có thể kể đến “ông Song
lâm nghiệp”. Ông Song có biệt danh này vì xuất thân từ cán bộ lâm nghiệp. Từ 2
ha vườn tràm trồng đúng kỷ thuật, cây vươn cành, cao lớn nhanh của ông Song gần như “khu vườn mẫu”
để bà con quanh vùng tham khảo kinh nghiệm trồng theo. Điển hình trong số này
là hộ Phạm Văn Nuôi, đã chia “hồi môn” cho 4 người con trai cưới vợ ở riêng,
mỗi người trung bình…1 ha tràm. Ông-bà Nuôi để lại gần 1 ha tràm đã trồng ba
năm tuổi để chủ động lo “hậu sự” lúc tuổi già. Hoặc như gia đình ông Vũ Văn Thể,
Bí thư xã Đạ Oai thu hoạch “cuốn chiếu” được mấy lứa tràm thời gian qua, mỗi
lứa trên 2ha, mang về những khoản thu kha khá đầu tư vào những công việc lâu
dài hơn.
*Đến lợi ích bền vững
Ở
xã An Nhơn, huyện Đạ Tẻh, Lâm Đồng có hộ Nguyễn Hữu Hiền đã xây dựng một căn
nhà bê tông cốt thép tương đối “hoành tráng” nhờ cây tràm. Thoáng chốc đã 6
năm, từ khu đồi đất trống-trọc khoảng 6ha trước sân vườn, gia đình anh Hiền
xuống giống tràm dần dần phủ xanh. Mới bán 2ha tràm vừa lứa tuổi thu hoạch, anh
đã xây dựng một căn nhà đúng như mơ ước từ khi đến định cư ở vùng đất mới này.
Ra đến xã Đạ Oai, huyện Đạ Huoai những điển hình trồng tràm giỏi như hộ anh
Hiền cũng đã xuất hiện khá nhiều. Đa số họ tự chuyển đổi từ cây điều sang cây
keo lá tràm trên những thửa đất có độ dốc cao. Có thể kể ra những hộ đang có
những “trang trại tràm” như: Nguyễn Văn Bắc ở thôn 5, Nguyễn Quang Song, Nguyễn
Văn Tính ở thôn 7…Còn con số thống kê toàn xã Đạ Oai, huyện Đạ Huoai này thì có
đến 50 hộ trồng tràm trên 40 ha diện tích “đất tư” và 22 ha diện tích đất hợp
đồng với Lâm trường Đạ Huoai. Vừa qua, 50 hộ trồng tràm này được tập hợp lại
với nhau có tên gọi là Tổ hợp tác kinh tế trồng rừng Đạ Huoai. Tôn chỉ, mục
đích của tổ này rất thiết thực: giúp đỡ nhau kinh nghiệm sản xuất, tìm nơi tiêu
thụ tập trung ổn định, tạo vốn đầu tư…
Hướng phát triển
kinh tế từ cây tràm ở vùng đất phương Nam Lâm Đồng đã mở ra. Tiềm năng, tiềm
lực vẫn đang rất dồi dào cần được khai thác, đánh thức. Lãnh đạo xã Đạ Oai,
huyện Đạ Huoai đề xuất với ngành chức năng rằng, nên chuyển số lớn diện tích
rừng nghèo kiệt trên địa bàn ( hiện vẫn phải chi tiền giao cho dân quản lý, bảo
vệ hàng năm) để giao cho dân đầu tư trồng tràm, một hình thức trồng rừng sản
xuất và bồi đắp môi trường. Mặt khác, lâu nay người nông dân vay vốn chỉ được
thời hạn một năm dành cho trồng cây ngắn ngày. Muốn trồng cây tràm phải vay vốn
ít nhất là năm năm, nhưng ngân hàng đã từ chối cho vay theo thời hạn này. Vấn
đề này nông dân đang rất cần sự can thiệp giúp đỡ của các cơ quan thẩm quyền
các cấp từ xã, huyện đến tỉnh. Cây tràm ở đất phương Nam Lâm Đồng sẽ giúp thêm
nhiều gia đình nông dân xây nên cơ ngơi cửa nhà, nếu như ngay từ bây giờ nhà
nước cần có sự quan tâm, định hướng một cách tích cực hơn./.
