VĂN
VIỆT
Nhiều
vùng nông nghiệp ở các huyện phía Bắc Lâm Đồng tiếp tục tái canh hàng trăm
hecta lạc tiên ( thường gọi là mác mác hoặc chanh dây) đã bị phá bỏ trong nhiều
năm qua, từ đó đang đặt ra nhiều băn khoăn về tính ổn định lâu dài của thị trường
tiêu thụ.
Đến
giữa tháng 8/2013, Công ty TNHH Trường Hoàng, Đức Trọng đã bước vào thu hoạch
trái lạc tiên trên 15 ha, tọa lạc thôn Kinh Tế Mới, xã Tu Tra (Đơn Dương). Anh
Nguyễn Xuân Côi, “người quản vườn” cho biết, đây là diện tích lạc tiên trồng đến tháng thứ
9 tái canh, đạt sản lượng thu hoạch trên dưới 200kg/ha/ngày vẫn không đủ bán
theo đặt hàng trong nước và nước ngoài. Bằng hình thức trồng cuốn chiếu luân
canh với các loài rau, hoa và cây màu khác, diện tích cây lạc tiên canh tác mới
ở đây được Công ty Trường Hoàng mua hạt giống chất lượng cao từ Đài Loan.
Anh
Nguyễn Xuân Trường, Phó Giám đốc Công ty TNHH Trường Hoàng cung cấp thêm: Với
400 ha lạc tiên được đối tác Đài Loan hợp đồng bao tiêu sản phẩm vòng 2 năm tới,
trừ 15 ha của công ty trực tiếp sản xuất, còn lại được liên kết giữa công ty với
nông dân trên các xã Pró ( Đơn Dương), Tà Hine, Ninh Loan (Đức Trọng), Tân Hà (
Lâm Hà)…Theo đó, công ty cung cấp giống, kỹ thuật, bao tiêu sản phẩm với giá tối
thiểu (đủ trả tiền công lao động) và giá tối đa ( giá thời điểm thị trường cao
nhất); người nông dân có đất sản xuất, vốn đầu tư, công lao động, được hưởng
toàn bộ sản phẩm bán ra. Với giá bao tiêu giữ ở “biên độ” từ 12.000 – 17.000đồng/kg
trái lạc tiên như trong 2 tháng vừa qua, ước tính người nông dân sẽ đạt lãi từ
400 – 600 triệu đồng/ha/năm.
Đồng
hành cùng Công ty TNHH Trường Hoàng, Đức Trọng, trong 4 tháng vừa qua, Hợp tác
xã nông nghiệp Xanh, Đơn Dương cũng tích cực tái canh trên 30ha lạc tiên thuộc
huyện Đơn Dương, Đức Trọng và Lạc Dương. Chủ nhiệm HTX, anh Vũ Viết Hưng cho
hay với 30ha lạc tiên này, HTX hợp đồng hợp tác với nông dân trong thời gian 30
tháng, trong đó gồm 6 tháng canh tác và 24 tháng thu hoạch trong 1 vụ mùa. HTX cũng đã “giao thương” với đối tác Đài Loan
để cung cấp giống và bao tiêu sản phẩm lạc tiên cho nông dân theo từng vụ mùa.
Hiện cây lạc tiên trồng giữa HTX với nông dân đang phát triển tốt, không chỉ bằng
hình thức tái canh trồng mới 15ha; mà còn có 10 ha chuyển đổi từ đất cây cà phê
già cỗi và đất cây su su hiệu qủa thấp; 5ha trồng xen canh với cây cà chua và
các loài rau ngoài trời khác.
Được
biết cây lạc tiên do các doanh nghiệp từ Đài Loan đưa về các huyện phía Bắc Lâm
Đồng trồng đại trà vào đầu những năm 2000 với vài chục hecta, thu trái đạt năng
suất cao nhất khoảng 100 ha/năm. Sau đó, cây lạc tiên nhân rộng đến các huyện
phía Nam Lâm Đồng ( Di Linh, Bảo Lộc, Bảo Lâm), nâng tổng diện tích cả tỉnh Lâm
Đồng đến cuối năm 2010 lên đến từ 1.100- 1.200ha, năng suất trung bình khoảng
70- 80tấn trái/ha. Theo Công ty TNHH Trường Hoàng, năng suất lạc tiên giảm xuống
lúc này do phần lớn diện tích chuyên canh trồng từ vụ thứ 2 trở đi, khiến cho đất
phát sinh sâu bệnh gây hại nhiều. Bước sang đầu năm 2011 kéo dài sang đầu năm
2012, thị trường tiêu thụ trong nước và xuất khẩu chỉ còn thu mua từ 2.000-
3.000đồng/kg. Trong khi nông dân Lâm Đồng
ồ ạt phá bỏ diện tích cây lạc tiên chỉ còn từ 30- 40ha thì trong 6 tháng cuối
năm 2012, đã đẩy giá thu mua tăng đột biến lên 20.000- 25.000đồng/kg. Và đến thời
điểm giữa tháng 8/2013, giá thu mua lạc tiên vẫn đang giữ ở “mức xanh” với
12.000 – 17.000đồng/kg.
Theo
nhiều đơn vị trồng lạc tiên có kinh nghiệm thì Lâm Đồng với thế mạnh về thổ nhưỡng,
khí hậu để trồng cây lạc tiên, nhưng phải trồng luân canh với nhiều loại cây trồng
khác từ 3- 5 năm sau mới đạt năng suất và chất lượng cao. Bên cạnh đó, theo các
hợp đồng đã ký kết và dự báo của thị trường trong nước và xuất khẩu trong vòng
5 năm tới vẫn chủ yếu là tiêu dùng trái tươi, diện tích sản xuất lạc tiên Lâm Đồng
nên phát triển trên dưới 800ha mới giữ được cân bằng lượng cung - cầu sản phẩm,
ổn định tiền lãi cho người trồng khoảng 500triệu đồng/ha/năm./.
Tháng 8/2013
